Azərbaycan özünün qonaqpərvərliyi ilə məşhurdur. Ölkəmizə gələn əcnəbilər xalqımızın qonaqpərvərliyindən ürəkdolusu danışır, süfrəmizin zənginliyindən söz açır, Azərbaycan təbiətinin gəzməli-görməli yerlərinə valeh olduqlarını gizlətmirlər. Məhz bu səbəblərdən bu gün Azərbaycan xalqı qonaqpərvərliyi ilə dünyaya səs salmış millət kimi tanınır. Ötən illər ərzində çox məşhurlar Bakıda qonaq olublar. Həmin məşhurların belə qısa və ya uzunmüddətlik səfərləri Bakının və insanlarımızın keçmişində silinməz izlər qoyub.
Modern.az saytı məşhurların Bakı səfərləri haqqında silsilə məqalələrini davam etdirir.
“Bakının məşhur qonaqları” layihəsində müxtəlif illərdə paytaxtımızda olmuş dünya şöhrətli simaların səfərindən, onların təəssüratlarından söz açılır, o səfərlərin şahidilərinin xatirələriı təqdim edilir. Bakıya kimlər gəlməyib?..
Bu dəfə Türk dünyasının məşhur siması, 7- dən 77-yə hər kəsin məhəbbətini qazanmış Barış Mançonun Bakı səfərindən danışacağıq. Təbii ki, Azərbaycanda bu haqda ən yaxşı danışacaq şəxs tanınmış telejurnalist, hazırda Azad Azərbaycan Teleradio Şirkətinin Bədii Şurasının sədri, Əməkdar jurnalist Etibar Babayevdir.
“Çayları dəmləyin, həmən gəlirəm”
Etibar müəllimlə Barış Mançonun tanışlığı 80-ci illərin sonuna təsadüf edir. Hələ Türkiyəyə gediş-gəliş çoxuna xəyal kimi göründüyü zamanda Etibar Babayev “Sözlü-nəğməli İstanbul” proqramı ilə Türkiyənin özünü birbaşa evlərimizə gətirərdi. 1990-cı ildə Ankarada türk televiziyası haqqında müəllif proqramı hazırlayarkən pavilyonlarının birində Barış Manço “Adam olcaq çocuqlar”ın çəkilişlərini aparırdı. Dostluqlarının təməli də o zaman qoyulub. Sonralar müxtəlif yerlərdə, müxtəlif şəraitlərdə bir neçə dəfə də görüşüblər. Günlərin birində Etibar müəllim onun haqqında Azərbaycan Televiziyası üçün ayrıca proqram hazırlamaq istədiyini söyləyir. Onu Bakıya dəvət edir. Dostlar bir neçə dəfə Ankarada, İstanbulda görüşsələr də, bu görüşü Bakıya “transfer etmək” müxtəlif səbəblərdən alınmır.
Etibar müəllimi dinləyək:
“Azərbaycan tamaşaçısı 1990-cı ildən başlayaraq mənim hazırladığım “Sözlü-nəğməli İstanbul”adlı müəllif proqramında Türkiyənin görkəmli siyasi və ictimai xadimləri, sənət adamları ilə mütəmadi görüşüblər. İlk nəğməli qonağım Barış Manço oldu. Barışın həyat yoluna mümkün qədər işıq salmağa çalışdım, yaradıcılığı ilə tanış etdim. Kliplərindən, “şarkılarından” yararlandım. Barış bəy müsahibəsində tamaşaçılara Bakıya gələcəyini söyləmişdi. Fəqət, müxtəlif səbəblər üzündən bu səfər xeyli müddət baş tutmadı. İstanbula növbəti gəlişimdə Barış bəy məni öz verilişinə dəvət etdi. Qarabağdakı vəziyyət, müstəqillik qazanan respublikanın iqtisadi çətinlikləri, insanların gündəlik məişət qayğıları ilə bağlı suallara cavab verdim, tamaşaçıları maraqlandıran bəzi hadisələrə münasibət bildirdim. Görünür, Barış bəy söhbətimizi gərgin notlarla tamamlamaq istəmədiyindən yenə yaxın vaxtlarda Bakıya gələcəyini xatırlatdı. Məndən soruşanda ki, “qonaqları qarşılamağa hazırmısız”, cavab verdim, “ötən dəfə gəlirəm, çayları dəmləyin dediniz, pərəstişkarlarınız sevincək çayları hazırladılar. Amma çaylar soyuyub buza döndü, içilməz oldu. Dükanların piştaxtasında qənd, çay qalmadı”.
Mən bunu zarafatla desəm də, 1991-92-ci illərdə, həqiqətən, ciddi ərzaq qıtlığı yaşanırdı. Barış bəy dedi ki, buna çox üzüldü, “qoy məni bağışlasınlar və çayları yenidən dəmləsinlər. Bu dəfə nə olursa-olsun, ən qısa zamanda Bakıya gələcəm”.
Elə də oldu. 1992-ci ilin aprelində ilk dəfə Azərbaycana gəldi. Özü də tək yox, “Qurtulan eksres” ansamblı və çəkiliş qrupu ilə birlikdə. Biz də əlimizdən gələni əsirgəmədik. Qonaqları şəhərin ən yaxşı mehmanxanası sayılan “Azərbaycan”da yerləşdirdik. AzTV pavilyonlarında çəkilişlər aparmaq üçün yüksək səviyyədə şərait yaratdıq. 4 veriliş çəkildi. “İkinci qəhvəaltı” verilişinə görkəmli teatr və kino xadimlərindən Məmməd Əlili, Məhluqə Sadıqova, Gülxar Həsənova, Azərbaycan radiosunun türk verilişləri redaksiyasının əməkdaşı Sabir Axundovu dəvət etmişdi. Barış çox istəyirdi ki, sevimli aktrisamız Leyla Bədirbəyli də həmin çəkilişdə iştirak eləsin. Amma aktrisanın səhhətində yaranan problemlər buna imkan vermədi. Barış bəy Leyla xanımla telefonla danışdı və onun baş rolda çəkildiyi “Arşın mal alan” filmindən bəzi fraqmentlərdən istifadə etdi. Gənclərin iştirakı ilə çəkilən digər verilişə Qarabağda döyüşən könüllülər, Azərbaycan ordusunun əsgərləri, dədə-baba yurdundan didərgin düşənlər də dəvət edilmişdi. Bu veriliş emosional təsir gücüylə xüsusi fərqlənirdi. Aparıcı hamını danışdırır, hər kəsi dinləyir, kimsənin sözünü kəsmədən, sözü sözə calayaraq, çıxışlar arasında məntiqi bağlantı quraraq, son dərəcə canlı və təsirli səhnələr yaratmağa müyəssər olurdu.
Amma mənim ən çox xoşuma gələn “Adam olcaq çocuklar” verilişi idi. Auditoriyanın hazırlığı ilə hər zaman olduğu kimi, AzTV-nin Uşaq Verilişləri Baş Redaksiyasının əməkdaşları məşğul idi. Azyaşlı uşaqları artıqlaması ilə studiyaya dəvət etmişdilər. Barış bəy kimsənin qəlbini qırmadı. Gələnlərin hamısını içəridə əyləşdirdi. Hamıyla ümumi söhbət edib məşqsiz, xüsusi hazırlıqsız çəkilişə başladı. Hər şey improvizə üzərində qurulmuşdu. Aparıcı elə səmimi ortam yaratmışdı ki, hamı özünü son dərəcə sərbəst hiss edirdi. Əzbərlənmiş ifadələr səslənmirdi. Hər kəs ürəyindəki sözləri öz tərzinə uyğun səsləndirirdi. Bu veriliş TRT-də və AzTV-də yayımlananda böyük maraq doğurdu.
Mən o zaman “Aztelefilm”in direktoru, eyni zamanda AzTV-nin sədr müavini idim. Xarici əlaqələrlə məşğul olmaq, digər ölkələrin telekanalları ilə işgüzar münasibətlər qurmaq mənə həvalə edilmişdi. Sədr Elşad Quliyevlə bu qərara gəldik ki, Barış Mançoya uşaq verilişləri hazırlamağı, eyni zamanda aparıcılar hazırlamağı təklif edək. Barış bəy bu təklifi böyük razılıqla qəbul etdi. Bu işə yeni televiziya mövsümündən başlamağı məqsədəuyğun gördü. Az sonra TRT-nin baş direktoru Kərim Aydın Erdem Bakıya gəldi. İlk dəfə iki qurum arasında işbirliyi yaratmaq barədə rəsmi protokol imzalandı. Təəssüf ki, sonradan bu layihələri həyata keçirmək mümkün olmadı”.
Konsert arzusu ürəklərdə qaldı
Böyük sənətkarın istəkləri bununla bitmirdi. O, televiziya proqramlarından əlavə, Bakıda açıq havada xeyriyyə konserti vermək, cəbhəyanı ərazilərdə döyüşçülərlə görüşlər keçirmək istəyirdi. Amma buna imkan yaradılmadı.
Təfərrüatı ilə Etibar müəllim danışacaq:
“Barış Manço indiki Azadlıq meydanında möhtəşəm xalq konserti vermək arzusunda idi. Təbii ki, bunun üçün müvafiq qurumların icazəsi alınmalı, hazırlıq işləri aparılmalı idi. Fəqət, kimsə bu təklifi müzakirə etmək belə, istəmədi. O zamankı rəhbərlər ehtiyat edirdilər ki, meydan hərəkatının iştirakçıları, Xalq Cəbhəsinin üzvləri bu fürsətdən istifadə edib şəhərdə ictimai asayişi pozar, meydanı yenidən kütləvi mitinq məkanına çevirərlər. Bu səbəbdən Xalq Cəbhəsinin lideri Əbülfəz Elçibəylə də görüşdük. Elçibəyin özü Barış Manço sənətinin vurğunu idi. Cəbhənin qərargahında Barışla səmimi söhbət əsnasında müəyyən məsələlər barədə fikir mübadiləsi apardılar. Meydanda canlı xalq konserti ideyasını müsbət qarşılasa da onun icazəsi və təşkilinə partiya rəhbəri kimi heç bir səlahiyyəti olmadığını söylədi. Əgər bu tədbir baş tutsa, həm özünün, həm də cəbhəçilərin məmnuniyyətlə iştirak edəcəklərini bildirərkən dedi ki, Xalq Cəbhəsi Barış Mançonun konsertində hər hansı bir nalayiq hərəkətlərə əsla yol verməz. Cəbhənin qərargahında yerli və xarici jurnalistlərə qonaqlardan müsahibə almağa şərait yaradılmışdı. Elçibəylə görüşdən sonra yenə qayıtdıq AzTV-yə. Elşad müəllim yenə əli çatan, gümanı yetən ünvanlara müraciət etdi ki, konsertin keçirilməsinə razılıq alsın. O, bu aksiyanın Qarabağ həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında əhəmiyyətini çoxlarından fərqli olaraq düzgün dəyərləndirirdi. Nə yazıq ki, onun bütün səyləri nəticəsiz qaldı.
Cəbhə bölgəsində əsgərlərlə görüş keçirmək üçünsə Müdafiə Nazirliyindən izn alınmalıydı. Elşad müəllim müdafiə naziri Rəhim Qazıyevlə telefonla əlaqə saxlayıb məsələni ətraflı danışandan sonra nazirlə görüşə getdik. Nazir bizi kabinetində qəbul edib dinləsə də, cəbhə xəttində vəziyyətin mürəkkəb olduğundan hər hansı kütləvi tədbirin, o cümlədən, Barış Manço ilə görüşün keçirilməsini məsləhət bilmədi.
Barış Mançonun1992-ci ilin aprelində Bakıya gəlməyinin, çəkilişlər aparmağının ölçüyə gəlməz əhəmiyyəti vardı. May ayı boyunca hər bazar günü Azərbaycana həsr olunan verilişlər TRT vasitəsi ilə bütün dünyaya yayımlandı. Milyonlarla izləyici respublikanın həyatı, insanların yaşam tərzi, qayğıları ilə tanış oldular. Bu faktın özü təqdirəlayiq idi. Çünki biz müstəqilliyimizi bərpa edəndən sonra ilk dəfə Cümhuriyyət günümüzü qeyd edirdik. Belə bir vaxtda qardaş ölkənin dövlət televiziyası ilə Azərbaycana həsr olunan silsilə verilişlərin nümayişi ikiqat qiymətli idi. Təəssüf ki, Barış Mançonun fədakarlığı o zamankı respublika rəhbərliyi tərəfindən qiymətləndirilmədi”.
Dost gəlişi bayram olar
Barış Manço sonradan Bakıya bir neçə səfər edib. Hətta yaxın dostu olan müsahibimizin ad gününə gəldiyi vaxtlar da olub. Etibar müəllim həyatının unudulmaz günlərini yada salır:
“1995-ci ilin dekabr ayı idi. Barış bəy İstanbuldan zəng edib dedi ki, “Bakıya gəlirəm, söylə çayları dəmləsinlər. Sənin doğum günü “pastanı” bərabər kəsəcəyik”. Bu xəbər mənim üçün gözlənilməz oldu. Dekabrın 15-də 45 yaşım tamam olacaqdı. Adətən, ad günlərim ailə üzvlərimin, yaxın dostlarımın iştirakı ilə anamın açdığı xudmani süfrə başında keçir. Barış bəyin gələcəyi xəbərini eşidincə yaxın dostlarımdan biri restoranda yığışmağı təklif etdi. Həqiqətən, daha geniş və rahat salonda canlı musiqinin səslənəcəyindən qonağa daha maraqlı olacağını düşündüm. Barış bəyi oteldən götürüb ora gələndə dəvətlilərin hamısı yığışıb bizi gözləyirdi. Restoranda digər masalar da adamla dolu idi. Hamı yeyib-içib şənlənir, əylənir, rəqs edirdi. Bizim masanın yuxarı başında Barış bəy əyləşmişdi. İlk badəmizi Barış bəyin şərəfinə qaldırmağı təklif etdim. Onun qəribə xüsusiyyəti vardı. Harada olsa, ora sanki işıqlanırdı, isinirdi, doğma abı-havayla dolurdu. Həmin axşam məclisdəkilərin əksərini ilk dəfə görsə də, hər kəslə asanlıqla ünsiyyət qururdu. Ən başlıcası da hamını gündəlik ailə-məişət qayğılarının əsarətindən qurtarıb bərəkətli dost məclisinin sevincindən doyunca dadmağa səfərbər edə bilirdi. Səhnənin nəğməli qonağı Bilal Əliyev idi. Barış onun ifasını çox bəyəndi. Bilal da böyük ustad qarşısında sanki imtahan verirmiş kimi bütün qüvvəsini səfərbər edərək oxuyurdu. Məclis get-gedə qızışırdı. Ara-sıra uzunsaçlı masabəyimiz ayağa qalxıb sağlıq deyir, qonaqlara bir-bir söz verirdi. Barış “sayənizdə tamadalığı da öyrənmiş oldum”,- deyib masadan aralanaraq, səhnəyə tərəf getdi. Bilal əziz qonağı görüncə onu uca səslə salamladı. Barış Mançonun adını eşidənlər ayağa qalxaraq, onu alqışlamağa başladı. Barış hamıya dərin minnətdarlığını bildirəndən sonra dedi ki, “əziz dostumun - Etibar Babayevin ad günündə iştirak etmək üçün burdayam. Bayaqdan çox gözəl mahnılar dinlədik. Sənətçiləriniz məharətləri ilə məni heyran qoydular. Dostumun şərəfinə bir şarkı söyləmək ürəyimdən keçdi, müsaidənizlə”.
Gurultulu alqış sədası altında Barış oxumağa başladı. Salonda inanılmaz anlar yaşanırdı. Barış Mançonun canlı ifasını dinləyənlər çox həyəcanlı idi. Gecənin növbəti sürprizi isə “Ayrılıq” mahnısını Bilalla bərabər ifa etməsi oldu”.
Novruz bayramında Barış Tanrıdan nə istədi?
Barış Mançonun Bakıya növbəti səfəri isə işgüzar səfər olur. Elə o zaman da onu Novruz mərasimlərini çəkmək üçün Bakıya Etibar Babayev dəvət edir:
“Azərbaycanda Novruz bayramı rəsmi və ya qeyri-rəsmi hər zaman qeyd olunub. Hər kəsin evində bayram süfrəsi açılıb, küsülülər barışıb, qapıya papaq atanlara Novruz sovqatından pay düşüb. 1996-cı ilin baharını qarşılamağa hazırlaşan Bakı bayram libasına bürünən günlərdə Barış bəyi çəkiliş qrupuyla dəvət etmişdim. Necə deyərlər, həm ziyarət, həm ticarət.Yəni, həm Novruz bayramında iştirak edəcəkdi, həm də növbəti verilişinin çəkilişlərini aparacaqdı.
Əsas tədbir “Gənclər” meydandan başlayaraq, İçərişəhərin Böyük Qala küçəsindən keçməklə, Qız qalası önündə davam edəcəkdi. Qoşa Qala ağzında geniş səhnə qurulmuşdu. Rəsmi tədbirlərə başlamazdan öncə Barış çəkiliş qrupuyla ətrafı dolaşır, böyüklü-kiçikli hamıyla görüşür, bayramlaşır, sadə adamları söhbətə tuturdu. Operator Erkan isə ən gərəkli məqamları sakitcə lentə alırdı. Hamı “Barış abi, xoş gəldiniz, bu dəfə konsert olacaqmı?”- deyə soruşardı. Barış deyərdi ki, “mən Novruzu sizinlə bərabər kutlamağa, birlikdə çay içməyə, paxlava-şəkərbura yeməyə gəldim. Bayram keyfinizi TRT vasitəsilə dünyaya çatdırmaq niyyətim var. Amma, bu əziz gündə məndən “şarkı” dinləmək də sizin haqqınız və mənim də borcum. Azacıq bəkləyin, lütfən. Qulağınız səsdə, gözünüz səhnədə olsun”.
Barış Mançonun bu vədindən ruhlanan insanlar nəğmələrini zümzümə edir, onunla xatirə rəsmi çəkdirirdilər. Bir qədər sonra Barış Mançonu səhnəyə dəvət etdilər. Meydan alqış səsindən lərzəyə gəldi. O, ürək sözlərini paylaşıb, hər kəsin bildiyi “Əl salla, əl salla” adlı məşhur mahnısını oxumağa başladı. Meydan onun səsinə hay verdi, əllər başlar üzərində yelləndi. Möhtəşəm izdiham Barış Mançonun sevgi, səmimiyyət dolu səsinin sehrinə düşərək türk dünyasının həmrəyliyini bir daha sərgilədi.
Yadımdadı, Barış Manço həmin gün Barış Mirzə Ələkbər Sabirin heykəli qarşısında şairin misralarını dilə gətirərək, onun nə qədər böyük fikir, düşüncə sahibi olduğunu kameranın köməyi ilə tamaşaçılara anlatmağa çalışırdı. Rəsmi bayram tədbirləri hələ başlamadığından “İstiqlaliyyət” küçəsində nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti tam kəsilməmişdı. Bağın önündən şütüyən maşınlardan birinin sürücüsü Barış Mançonu görüncə ayağını əyləcə basaraq yolun kənarına yan aldı. Camları açdı ki, maşında dinlədiyi “Domates, bibər, patlıcan” mahnısını hər kəslə paylaşsın. Heyrət və sevgi dolu baxışlarını Barış Mançoya zilləyib onun diqqətini çəkəcək məqamı həsrətlə gözləyən sürücünün bu hərəkəti Barışı yaman kövrəltdi. Həyatında ilk dəfə gördüyü və çox güman ki, bir daha qarşılaşmayacağı gəncə yaxınlaşıb əlini sıxdı, adını soruşdu, ona xoş arzularını bildirib sağollaşarkən, yalnız Tanrının və ikimizin eşidəcəyi səslə “bu duyğusal insanların sevgisinin qarşılığını verməm üçün mənə yetərincə ömür və imkan nəsib et, ya Rəbbim”,- dedi.
Onun ümummilli liderimiz Heydər Əliyevlə ilk tanışlığı da həmin mərasimdə oldu.... Hava bir qədər çiskinli idi. Yağmurdan ehtiyatlananlar əllərində çətir tutmuşdular. Prezident korteji “İstiqlaliyyət”küçəsiylə Gənclər meydanına yaxınlaşanda insanlar sevimli liderlərini sürəkli alqışlarla salamladı. Heydər Əliyev bayram təbrikiylə xalqa müraciət edəndə ətrafı tam sükut bürüdü. Sonra səhnə incəsənət ustalarının ixtiyarına verildı. Mahnılar, rəqslər bir-birini əvəz edirdi. Qələbəlik olmasına baxmayaraq Barışın bu şənlikdə iştirakı Heydər Əliyevin nəzərindən qaçmadı. Qonağı yanına dəvət edib səmimi görüşdü. Barış həyacanla bildirdi ki, TRT-də yayımlanacaq növbəti verilişi bütünlüklə Bakıda keçirilən Novruz bayramına həsr olunacaq. Onunla şəxsən tanış olmaq şərəfinə nail olduğu üçün bir daha təşəkkürünü bildirən Barış Manço, prezidentə xahişlə müraciət etdi:
-Cənab Prezident! Bizi qəbul edərsizsə, sizinlə özəl proqram çəkmək istərdik. Özü də ailə ortamında. Sizi və ailənizi türk xalqına daha yaxından tanıtmaq istərdik.
Heydər Əliyev dedi ki, “Novruz bayramı bizim üçün əziz bayramdır. Sizin bura gəlişinizdən çox məmnunam. İnşaallah, tezliklə yenə görüşərik”.
Bunun üstündən heç 2-3 həftə keçmədi ki, möhtərəm Prezidentlə müsahibə üçün razılıq alındı. Bu da Heydər Əliyevin böyüklüyünün, əsl sənətkara, media mənsubuna verdiyi yüksək dəyərin daha bir nümunəsi idi. Maraqlıdır ki, çəkiliş həftənin bazar gününə salınmışdı.
Heydər Əliyevdən istər sovet dövründə, istərsə də, müstəqillik dönəmində siyasi mövzularda olduqca çox müsahibə alınmışdı. Barışla söhbət isə tam fərqli - cəmiyyətin özəyi olan ailə mövzusunda olacaqdı. Bu səbəbdən, Barış Manço çəkilişə xanımı Lalə Manço ilə birlikdə gəldi. Prezidentin qızı hörmətli Sevil xanım da övladları Zərifə, Əhməd və Azərlə çəkilişə qatıldı. Nəticə çox gözəl alındı. Milyonlarla tamaşaçı tərəfindən sevə-sevə izlənilən proqramın TRT ilə ilk yayımı 1996-cı il aprel ayının 21-də oldu.
Bakıda ilk və sonuncu konsert
Barış Mançonun sonuncu səfəri 1998-ci ilə təsadüf edir. Amma həmin səfərin sonunda nə onu yola salan Etibar müəllim, nə də Barışın özü xəyal belə etməzdilər ki, bu onların sonuncu görüşü olacaq:
“Barışın Bakıya sonuncu səfəri 1998-ci ildə oldu. Qəribədir ki, onun Respublika Sarayında ilk və yeganə konserti də məhz son səfəri zamanı baş tutdu. Bu konsert xeyriyyə məqsədi daşıyırdı. Salondakı tamaşaçıların əksəriyyəti valideyn himayəsindən məhrum uşaqlar idi. Saçı bəyazlamış Barış paklıq rəmzi olan ağ libasda səhnəyə çıxmışdı. Şarkıları da, duzlu-məzəli ibrətamiz söhbətləri də hər kəsin qəlbində yuva salmışdı. Konsertdən sonra onun şərəfinə düzənlənən ziyafətdə yenə bərabər idik. Gecə saatlarında Türk Hava Yolları ilə İstanbula dönəcəkdilər. Nə düşündü, nə daşındısa, onu müşayiət edən musiqiçiləri yola salıb, özü həftə sonunu Bakıda qalmaq qərarına gəldi. Şənbə və bazar günlərini bərabər olduq. Mənim Mahir adında yaxın dostum var. Diş həkimidir. Ailəlikcə Barış Manço sənətinin vurğunu idilər. Hər gəlişində onunla yaxından görüşmək istəsələr də fürsət olmurdu. Barışa bu ailə haqqında danışmışdım. Şənbə günü onlarla görüşməyi təklif etdim. Razılıq verdi. Mahirin balaları Barışı heyran qoymuşdu. Onlar müğənninin ifa etdiyi əksər mahnıların sözlərini də, musiqisini də mükəmməl bilirdilər. Bərabər yemək yedik, şəkil çəkdirdik.
Son səfərində Barış Manço ilə gerçəkləşdirmək arzusunda olduğumuz yeni televiziya layihəsini də geniş müzakirə etdik. O, buradan xoş arzularla, böyük ümidlərlə ayrıldı. Təəssüf ki, bu ideyaları həyata keçirmək bizə nəsib olmadı. 1999-cu il yanvar ayının sonuncu günündə Barış qəflətən dünyasını dəyişdi.
“Barış nağıl qəhrəmanı idi”
Barış Manço ilə bağlı xatirələri tükənməyən Etibar Babayev yorulmaq bilmədən dostuyla bağlı həvəslə danışır, bəzən də, kövrəlir. Onu nağıl qəhrəmanlarına bənzədən Etibar müəllimdən eşitdiklərimiz bunlar oldu:
“Barış Mançodan söz düşəndə onun barəsində nağıl qəhrəmanı kimi danışmaq istəyirəm. Ona görə ki, Barış bizi günlük qayğılarımızdan ayıran, xəyallarımızı qanadlandıran, adilikdən aliliyə, adilliyə, aqilliyə səsləyən müdrik ozan simasında qəlbimdə yaşayır. Dünyaya yük olmağı özünə sığışdırmayan, dünyanın yükünü gücü çatan qədər daşıyan cəngavərin geyimi,saç düzümü, davranışı, səsi, baxışları, hərəkətləri onun həyat fəlsəfəsini, yaşam tərzini ifadə edirdi. Barış Manço təkcə doğulduğu məmləkətin deyil, bütün türk dünyasının fəxri vətəndaşı idi. Qitələr adlayıb, dağlar aşıb, səhralar dolaşıb, dərələrdən sel kimi, təpələrdən yel kimi keçib kimlərlə təmas qurmadı ki? Bir yandan qüdrətli dövlət başçıları, fövqəlgüc sahibləri, elm, sənət xadimləri, digər yandan sıravi insanlarla görüşüb müsahibə alardı. Verilişləri elit salonlarda özəl müsafirlərə nümayiş üçün çəkilmirdi, geniş xalq kütləsinə xitabən hazırlanırdı. Barışın qazandığı ən ali mükafat insan selinin sonsuz məhəbbəti, tükənməz rəğbəti idi”.
E.Nazimoğlu