Bir qrup elm, təhsil, mədəniyyət və mətbuat nümayəndəsi Azərbaycan Respublikası Dövlət Dil Komissiyasına müraciət edib.
Müraciətdə Azərbaycan ədəbi dilinin uçuruma yuvarlandığı vurğulanır.
Ciddi narahatlığa səbəb Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Orfoqrafiya Komissiyası və Dilçilik İnstitutunun bir neçə ay öncə ictimaiyyətin müzakirəsinə təqdim etdiyi “Orfoqrafiya qaydaları” layihəsidir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Terminologiya Komissiyasının sədr müavini Sayalı Sadıqova Modern.az-a açıqlamasında müraciətə bir qədər sərt təpki verib:
“Hələ də başa düşə bilmirəm ki, niyə Azərbaycan dilinin uçuruma yuvarlandığını düşünürlər. Son günlərdə televiziya verilişlərində, tələffüz qaydalarında necə dəyişikliklər olduğuna fikir verin. Azərbaycan dilinin inkişafı ilə bağlı nə qədər dərsliklər yazılıb. Mütəmadi olaraq dilçiliyin inkişafında mühüm işlər aparılır. Bununla bağlı prezidentin sərəncamı var. O sərəncam yerinə yetirilir. Əlbəttə, “Orfoqrafiya lüğəti” tələsik nəşr olunmalı deyil. Layihə uzun sürdüyü üçün nə qədər müzakirələr aparıldı. Bu müddət ərzində layihə müzakirə edilib, hər bir bənd nəzərdən keçirilib. Daha sonra bütün mütəxəssislərə göndərilib. İlk dəfə olaraq layihə ictimaiyyətin ixtiyarına verilib”.
Komissiyanın sədr müavininin sözlərinə görə, sadəcə inkişafı görmək lazımdı:
“Bu günlərdə Dil Komissiyası çağırılacaq və orada yenidən bunlar müzakirə olunacaq. Layihənin son mərhələsi müəyyənləşəcək və sonra Nazirlər Kabinetinə göndəriləcək. İşin içində olmayan və ajiotaj yaratmaq istəyən adamlar bu sözü deyibsə, jurnalistlər bunu təsdiqləməli deyil. Gözünüzün qabağında proses gedir. Müstəqillik illərində 145 lüğət nəşr olunub. Görün 70 ildə bu qədər lüğət olub?! İstənilən elmin, texnikanın inkişafı ilə bağlı izahlı, samballı lüğət nəşr olunub. Sadəcə, bu inkişafı görmək və yazmaq lazımdı”.
Sayalı Sadıqova bəzi sözlərin yazılışında baş verən dəyişikliyə də toxunub:
“Orfoqrafiya lüğətinin müzakirəsi nədir?! Orfoqrafiya lüğətinin yeni layihəsinin hazırlanması yeni deyil. Bu, ümumilikdə dilçiliyimizin inkişafıdır. Yeni sözlər yarandıqca, alınma sözlər dilimizə daxil olduqca, ona uyğun qaydalar işlənib hazırlanıb. Məsələn, 1958-ci ildə “Moskva” sözünü “Maskva” kimi yazdılar. Bir sözə görə konfrans keçirdilər və qəbul olundu ki müəyyən sözlər var ki, bu cür yazılmalıdır. Apostrof sözünə keçək. Əvvəl apostrofla bağlı qaydalar verilməmişdi. İndi apostrofla verilən sözlərdə hecadan-hecaya keçmə prosesi gedir. Yaxud da qoşa y məsələsi. Bunu o qədər müzakirə edirlər ki!... Cümhuriyyətimizin 100 illiyi ilə bağlı Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafına nəzər salıb tədqiqat aparmışam. Həmin araşdrıma zamanı bəlli oldu ki, qoşa “yy” məsələsi bu günün məsələsi deyil”.
