Mədəniyyəti Şərqdən və İslam dünyasından öyrənən "mədəni" Avropanın 16-cı əsrdə yaşam tərzi ilə bağlı son dərəcə maraqlı detallar:

1. İngiltərədə insanların çoxu iyun ayında evlənirdilər. Çünki 1 illik hamamlarını may ayında qəbul edirdilə...r. İyun ayında isə hələ çox pis iy vermirdilər. Amma yenə də bədənlərindən gələn iyi müəyyən qədər basdırmaq üçün gəlinlər əllərində bir dəstə gül aparardılar.
Çimmək üçün nəzərdə tutulmuş hamam bir çəlləkdən ibarət idi. Evin kişisi birinci olaraq təmiz su ilə çimmək hüququna malik idi. Ondan sonra oğulları və digər kişilər, daha sonra qadınlar, sonra uşaqlar və ən son olaraq da körpələr eyni suda çimirdilər. Bu zaman su o qədər çirkli hala gəlirdi ki, içində doğrudan da nəyisə itirmək olardı. İngiliscədə "hamam suyu ilə birlikdə körpəni də atmayın" (Don´t throw the baby out with the bathwater) məşhur ifadəsi buradan qaynaqlanır.

2. Evlərin damı üst-üstə yığılmış qamışdan düzəldilirdi, qamışın altında taxta olmurdu. Burası heyvanların tək isinə biləcəyi yer olduğundan hamısı (it, pişik, siçan və s.) orada yaşayırdı. Yağış yağdığı zaman dam sürüşkən olurdu və bəzən heyvanlar sürüşərək damdan aşağı düşürdülər. İngiliscədə "it-pişik yağır" (It´s raining cats and dogs) məşhur ifadəsi buradan gəlməktədir.

3. Ət məhsulları çox nadir hallarda ələ keşdiyindən, əsasən göy və tərəvəz məhsullarına üstünlük verilirdi. Hazırlayan zaman da yeməyi bir neçə günlük bişirərdilər. "Noxud yarması isti, noxud yarması soyuq, qazandakı noxud yarması doqquz günlük" (peas porridge hot, peas porridge cold, peas porridge in the pot nine days old) kəlamının mənşəyu buradandır.

4. Donuz əti tapdıqlarında çox sevinərdilər. Evə gələn ən hörmətli qonağa donuz ətindən bişmiş yeməklər təqdim edilirdi. Birisinin evinə donuz əti gətirməsi zənginlik əlaməti sayılırdı. Bu ətdən kiçik bir parça kəsərək müsafirlərlə paylaşırdılar. Buna "yağ çeynəmək" (chew the fat) adı verilirdi.

5. Pulu olanlar qalay-qurğuşun qatışığından hazırlanmış boşqablardan istifadə edirdilər. Qurğuşunun yeməyə qarışması isə çoxsaylı zəhərlənmələrə səbəb olurdu. Daha çox pomidorlar buna səbəb olduğundan, Avropada təqribən 400 il pomidorların zəhərli olduğunu düşünürdülər. Kasıb əhali isə taxta boşqablardan istifadə edirdi. Çox zaman isə boşqablar boyat çörəkdən hazırlanırdı. Çörəklər o qədər boyat və sərt olurdu ki, boşqab kimi uzun müddət istifadədə qala bilirdi. Bu cür boşqablar yuyulmadığı üçün içində qurdlar və göbələklər əmələ gəlirdi. Qurdlu və kifli boşqablardan yemək yeyən insanların ağızlarında "boşqab ağzı" (trench mouth) deyilən xəstəlik meydana gəlirdi.

5. Pivə və digər spirtli içkiləri qurğuşun qədəhlərdə içərdilər. Bu isə insanları bir neçə gün şüursuz vəziyyətə gətirərdi. Yoldan keçən insanlar bunların öldüyünü sanıb dəfn etmək üçün hazırlıq görərdilər. Onları bir neçə günlük mətbəx masasının üstünə yatırardılar, ailə ətrafına toplanıb yeyib-içərək oyanıb-oyanmayacaqlarını gözləyərdi. Buna "oyanma nöbəti" deyilərdi. Bəzən səhvən diri adamı da ölü hesab edib (gec özünə gəlməsi səbəbi ilə) basdırırdılar. Bunun qarşısını almaq üçün sonralar, cəsədlərin biləklərinə bir ip bağlayıb bu ipi tabutdan bayıra çıxararaq bir zilə bağlayardılar. Bir nəfər bütün gecə boyu məzarlıqda oturub zil səsini dinləyərdi. Buna da "məzarlıq nöbəti" (graveyard shift) deyilirdi. Bəziləri zil sayəsində qurtulur (saved by the bell), bəziləri də "ölü zilçi" (dead ringer) olurdu.

6. Orta əsrlərdə Avropadakı rahibələrin üz və əllərindən başqa yerlərini yumaları qəti şəkildə qadağan edilmişdi.

7. Kastilya Kraliçası İsabella belə, 50 ildən artıq sürən həyatı boyunca iki dəfə çimmişdi.

8. Tualetlə hələ tanış olmayan Avropada "artıqları" küçələrə boşaltma adəti 17-ci əsrə qədər sürdü.

9. Fransa krallarından 14-cü Lyuis, gününün bəlli bir zamanını lazımlığında oturaraq keçirir, dövlət işlərini də oradan idarə edirdi.

10. 1600-cü illərdə İstanbula gələn ingilis səfirlər, lazımlıqdan istifadə etdikdən sonra içindəkiləri pəncərədən boşaltma adətləri üzündən şəhərdən uzaq olan bir məkanda yerləşən evə göndərilmişdilər.
19-cu əsr gəldikdən sonra, qəti olaraq tualetdən istifadə edəcəklərinə dair söz verdikləri üçün təkrar şəhərə köçmələrinə içazə verilmişdi...

VƏ BU GÜN ONLARIN TÖRƏMƏLƏRİ BİZƏ MƏDƏNİYYƏT DƏRSİ KEÇİRLƏR!!!