Azərbaycanda Milli Mətbuat günü müxtəlif təşkilatların jurnalistləri mükafatlandırmaları ilə yadda qalır. Əslində mediaya göstərilən diqqət, verilən dəyər müsbət haldır. Çünki KİV-də cəmiyyəti tərkib hissəsidir. Ancaq bir vacib məqam var. Bu addımlarla, yəni mükafatlandırmalarla bərabər mətbuatın digər problemlərinin həllində bəzi işlər görmək mümkün idi. Məsələn, jurnalistika sahəsində həmkarlar ittifaqlarının yaradılması istiqamətində praktik addımlar atmaq olardı.
Bəlkə müasir jurnalistikamızın problemlərinin həllini başqa məkanlarda axtarmaqdansa, Azərbaycanda axtarıb tapmaq mümkündür. Mənə belə gəlir ki, media sahəsində effektli fəaliyyət üçün sadəcə imitasiyadan uzaqlaşıb problemlərin çözülməsinə ürəkdən girişmək lazımdır.
Hazırda az-çox Müşfiq Ələgərlinin rəhbərlik etdiyi Jurnalistlərin Həmkarlar İttifaqının səsi-sorağı gəlir, fəaliyyət göstərir. Bu reallıqdır ki, istər, elektron mediada istərsə də, çap mətbuatında sahə həmkarlar təşkilatının yoxluğu hiss olunur.
Demokratik institutlar sırasında olan həmkarlar ittifaqlarının Azərbaycanın media sistemində yaradılması ilə bağlı ötən il təkliflər səsləndi, müzakirələr aparıldı. Prinsip etibarı ilə belə işlərin gerçəkləşməsi müasir jurnalistikamız üçün səmərəli ola bilər. Amma belə qurumları inzibati resurslar hesabına yaratmaq mümkün deyil. Əgər bu iş süni şəkildə gerçəkləşsə onun effekti olmaz. Çünki həmkarların mahiyyətində azad fəaliyyət istiqaməti, sosial ədalət prinsipi və başqa dəyərlər durur.
Media quruluşlarının böyük əksəriyyətində demək olar ki, həmkarlar təşkilatlarının yaradılması real görsənmir. Bu fikir dəfələrlə səslənib ki, Azərbaycanın indiki iqtisadi inkişaf tempinə medianın maddi texniki bazası, reklam bazarı adekvat deyil. Nəticə budur ki, mətbuat bir sıra iqtisadi amillərdən, müxtəlif sahələrə yatırılan sərmayələrdən faydalanıb öz halal iqtisadiyyatını yarada bilməyib.
Maddi texniki bazası zəif olan media qurumlarında müstəqil həmkarlar təşkilatlarının mövcudluğu sual doğurur. Burada bir sualda yaranır, əgər bu iqtisadi çətinlik varsa bəs, onda çox hörmətli media qurumunun rəhbərləri, redaktorları bahalı avtomobilləri necə ala bilirlər? Rahat yaşayış tərzlərini hansı vəsaitlə yarada biliblər?
Bir məsəni də qeyd etmək istərdim ki, əmək haqqının bölgüsü məsələsində Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin və digər hüququ sənədlərin tələbləri gözlənməlidir. Yəni qanunun müvafiq tələblərinə uyğun olaraq redaksiya əməkdaşı ilə müqavilə imzalanmalı, rəhbərlə onun işçisinin maaşları arasında fərq fantastik həddə çatmamalıdır. Təəssüf ki, əmək bölgüsündə bir çox hallarda disbalans yaranır. Bu da jurnalistlərin sosial durumuna mənfi təsir göstərməklə bərabər peşəkarlığın aşağı düşməsinə gətirib çıxarır. Sosial təminatsızlıq, ümumilikdə jurnalistika üçün yaxşı heçnə vəd etmir. Bu yol, belə davranış tərzi medianın prinsiplərinə sədaqətlə xidmət edən şəxslərin sayını azaldır.
Azərbaycanda həmkarlar hərəkatının yaşı bir əsr ötüb. Hər quruluşun tələblərinə, reallıqlarına uyğun olaraq bu qurumlar fəaliyyət göstərib. Araşdırıb öyrəniləsi və bu gün tətbiq ediləsi məqamlar var. Sovetlər birliyi dönəmində həmkarlar komitələri idarə rəhbərlərinin nəzarətində olan qurum idi. Həmin illərdə bu stuktur yuxarıdan aşağı yaradılıb, elə şaquli istiqamətdə də vəzifəsini yerinə yetirirdi.
Müasir Azərbaycanda isə müstəqil həmkarlar institutunun formalaşmasına ehtiyac var. Yəni bu stuktur göstərişlə deyil, daha çox kollektivin təşəbbüsü ilə yaradılıb rəhbərliklə üfüqi əlaqələrlə münasibətlərini tənzimləməlidir.
Media sistemində həmkarların müstəqil fəaliyyəti yalnız qanunun mükəmməliyi ilə, iqtisadi inkişafla bağlı deyil. Burada insanların bu institutun fəlsəfəsəni necə dərk etməsi ilə, iddialı şəxslələrin təfəkkür tərzi, qanuna hörmətlə yanaşması və digər məsələlərlə ilə bağlı məqamlardır.