Miras qeyri-ailə üzvlərinə vəsiyyət edilməsi zamanı bir neçə mühüm məqamlar qeyd olunur. Ölkə qanunvericiliyinə görə, müəyyən ailə üzvləri qanuni miras hüquqlarına sahibdirlər. Həmçinin, burada vəsiyyət qanuni qaydalara uyğun hazırlanmalıdır.  

26 saylı vəkil bürosunun vəkili Paşa Səfərov Modern.az saytına mövzunun hüquqi aspektlərini açıqlayıb. 

Onun fikirlərinə görə, miras qoyan şəxs hələ sağlığında, əmlakının bir hissəsini və ya tamını vəsiyyətə uyğun şəxsə bağışlaya bilər. Bu prosesə, hüquqda “vəsiyyət üzrə vərəsəlik” deyilir. Qanun bu prosesdə konkret şəxslərin vəsiyyət sahibi olmaları haqqında fikir deməyib. Yəni, istənilən şəxsə ( əcnəbi vətəndaşa belə) vəsiyyətnamə üzrə miras verilə bilər. 

Miras vəsiyyət edilibsə, vətəndaş bir sıra amilləri nəzərə almalıdır. İlk olaraq, mirası qoyanın birinci dərəcəli vərəsələrinin( ata, ana, həyat yoldaşı, uşaqlar )  olduğunu araşdırmaq lazımdır. Çünki, Mülki qanunvericiliyə əsasən, birinci dərəcəli vərəsələr mövcuddursa, vəsiyyət edilən mirasın yarısı kənar şəxsə çatır. Digəri  ailə üzvlərinin payına düşür. 

Hüquqşünas izah edib ki, bir şəxs evini kənar şəxsə vəsiyyət edir . Ölümündən sonra, vəsiyyət açılırsa, dərhal birinci dərəcəli qohumların olub-olmadığı yoxlanılır. Əgər varsa, evin yarısı onlara, digər yarısı isə, vəsiyyət edilən şəxsə çatır. Əmi, dayı, bibi, xala və bacı-qardaşlar bura daxil deyil. Hətta ölən şəxs sağlığığında bütün mirası qeyri-şəxsə vəsiyyət etsə belə, həmin miras açılıb yoxlanılacaq. 

Bunları vəsiyyət üzrə, vərəsə nəzərə almalıdır. Üstəlik, bilməlidir ki, mirasa daxil olan aktivlər və passivlər nədir. Miras aktivləri dedikdə, mirasa daxil olanlar( ev, maşın, pul və.s) , passivlərə isə miras qoyanın borcu varsa, onu nələrin təşkil etdiyi əsas götürülür. 

Bəzi hallarda, görülür ki, vəsiyyət edən şəxsin mirasından çox krediti mövcuddur. O zaman həmin vətəndaş da evi borcları silmək üçün istifadə edəcək. Bu da sərfəli hesab edilmir. 

Ekspert deyib ki, vəsiyyət üzrə, vərəsənin mirasdan imtina etmək hüququ var. Bu halda da, əmlak növbəti kateqoriyalı şəxslərə keçir. Burada 5 növbədə vərəsə sahibləri mövcuddur. Biri varsa, digərinə keçid edə bilməz. Əgər, beşi də yoxdursa, əmlak dövlətə keçir.

Zərif Sofiyeva