Modern.az

İbtidai hay sürüsünün həyasızlığı... barədə tədqiqat - III YAZI

İbtidai hay sürüsünün həyasızlığı... barədə tədqiqat - III YAZI

3 Oktyabr 2020, 08:52

Dünya dövlətləri və xalqaları tərəfindən “ermənilər” kimi tanınan ibtidai hay sürüsünün bəşər  cəmiyyətinə və mədəniyyətinə xas olmayan riyakarlığı, saxtakarlığı, xəyanəti, yalanı, vəhşiliyi, yaltağlığı.... barədə günümüzə qədər bir çox mütəfəkkirlər, alimlər, yazıçılar, tədqiqatçılar...tərəfindən yazılmış çoxsaylı əsərlər sırasına  gürcü alimi Vaya Kakabadzenin  “Riyakarlıq, yalan və əxlaq” tarixi-sənədli əsəri də (Tbilisi ş., 2020) əlavə edilmişdir.


Kitabda ibtidai insan-hay sürüsüsünün etno-psixoloji köklərinin cəngəllik şüurundan qidalandığı, riyakarlığının və xəyanətinin ictimai-sosial, hərbi-siyasi bağlara köklənməsi ilə bağlı geniş təhlillər həm keçmiş tarixi faktların, həm də keçən əsrin uzaq olmayan ictimai-siyasi olaylarının timsalında, dəqiqləşdirilmiş sənədli məlumatlarla aparılmışdır.


Nəşrin 32-60-cı  səhifələrindəki “V.Ardzinbanın “erməni” xatirələri”, “Sxinvali  bölgəsində erməni vəhşiliyi”, “Azərbaycana, Gürcüstana və Rusiyaya qarşı erməni iqtisadi təxribatı”, “İlya Çavçavadzenin “ermənilərin yalanı və əxlaqı və ağlayan daşlar” kitabının qısa məzmunu” başlıqlı mövzularda verilən tarixi-coğrafi, faktoloji bilgilərlə  ibtidai hayların  şüur, qavram, düşüncə tərzi, ictimai-sosial... baxışları düzgün qiymətləndirilmişdir.


Gürcüstan Respublikasının şimal-qərb hissəsini, Qara dəniz sahillərini  tutan Abxaziya Muxtar Respublikasının seperatçı qüvvələri başda V.Ardzinba (1945-2010) olmaqla 1990-1992-ci illərdə Rusiya Federasiyasının təhriki ilə qondarma “respublika” adı ilə gürcülərin dövlər, ərazi bütövlüyünü terrorçu fəaliyyətləri ilə pozmuş və “qondarma dövlət” yaratmışlar (ərazisi 8,6 min kv km., əhalisi 245 nin nəfər, milli tərkibi: gürcülər – 45%, abxazlar - 18%, hayalr – 15%..., mərkəzi Suxumi şəhəri).

Həmin V.Ardzinba (hett tarixinin tədqiqatçısı, tarix elmləri diotoru) ömrünün son illərində xəstə olarkən xatirələrini köməkçisi Anna Keropyana söyləmiş və 2018-ci ildə  “Mənim həyatım” adlı kitab  kimi çar edilmişdir. Bu kitabda seperatçı qüvvələrin liderinin timsalında (xatirəsinə əsasən) abxaz-hay  “qardaşlığı”, Abxaziyanın “böyük dünya” ilə iqtisadi-siyasi əlaqələrinin yaranmasında “böyük rol oynamış” hayların, hay mənşəli abxazların və gürcülərin rolu qiymətləndirilir.

V.Kakabadze çox ibrətamiz bir amili nəzərə çatdırmışdır ki, abxazların milli-mənəvi dəyərlərindən biri kimi həyatlarının son vaxtlarında yanlarında mütləq surətdə doğmalarının, yaxınlarının olması qəbuledilsə də, nədənsə V.Ardzinbanın son dəqiqələri A.Keropyanın yanında tamamlanmışdır (çünki, 2005-2010-cu illərdə onu hər tərəfdən (bütün anlamlarda) haylar bürümüşdür).

  
Deyilənə görə, V.Ardzinba  “abxazlar yalnız gürcülərin arasında yaşaya bilər” son vəsiyyətini kənara ötürə bilmişdir. 

   
Gürcüstan ərazisi e.ə. IV əsrdən  etibarən “Böyük İpək yolu”nun keçdiyi coğrafi məkan olmaqla beynəlxalq iqtisadi-strateji əhəmiyyət daşıdığından həmişə hay-rus qüvvələrinin fəaliyyəti sarsıdıcı, təxribatçı layihələrin icrasına yönləndirilmişdir. Xəzər və Qara dəniz hövzələrində yerləşən Türkiyə, Azərbaycan, Gürcüstan və Ukrayna əraziləri “Böyük İpək yolu”nu əhatə etdiyindən beynəlxalq-iqtisadi əhəmiyyətli infrastruktur şəbəkəsinin (Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti, Bakı-Supsa neft-boru kəməri, Trans-Avrasiya nəqliyyat dəhlizi timsalında Asiya-Qafqaz-Avropa (TRASEKA) beynəlxalq yolu...) yarasız hala salınması hay yaraqlılarının və terrorçularının (Gürcüstan Respublikasının Cavaxeti bölgəsində yuva qurmuş ekstremist “Virk”  təşkilatının) əsas məqsədi-hədəfi olduğu bildirilir. Əvəzində isə ermənilər tərəfindən Ermənistan-Sxinvali-Abxaziya dəhlizinin siyasi-hərbi və ictimai-iqtisadi dövriyyəyə cəlb edilməsi  nəzərdə tutulur.


Hay kilsəsinin xeyir-duası ilə birləşmiş quldur dəstələri bu beynəlxalq dəhlizə qarşı 1990-1994-cü illərdə, eləcə də Rusiya, Gürcüstan, Azərbaycan ərazilərində dinc əhalinin  ictimai-iqtisadi təhlükəsizliyi hədəfə alınmaqla sərnişin və yük qatarlarına yönəlik terror (1975-ci ildə Livanda yaradılmış “erməni azadlığı uğrunda gizli erməni ordusu”,”erməni soyqırımına münasibətdə həqiqət uğrunda” (1975), “erməni inqilabi ordusu”, 1979), “yeni erməni müqaviməti”, 1973), “ASALA” terror təşkilatının  “Orli” bölməsi (1981) tərəfindən) aktları  törətmişlər (24.03.1990-cı ildə Şərur (o dövrdə Noraşen adlanırdı)-Bakı, 30.05.1991-ci ildə Bakı-Moskva, 28.02.1993-cü il və  01.02.1994-cü ildə Kislovodsk-Bakı, 13.04.1994-cü ildə Moskva-Bakı qatarlarında).


Bu barədə Rusiya Federasiyasında nəşr edilən  “Arqumentı i faktı” qəzetinin 1996-cı il tarixli 26-cı saylı, “Moskovski  komsomolets” qəzetinin 17 mart 1996-cı il  və  “Exo” qəzetinin 09 avqust 2003-cü il tarixli nömrələrində ətraflı məlumat verilmişdir.


Gürcüstan və Abxaziya ərazisinə köçürülmüş  ibtidai hay sürüsünün saxta gürcü-abxaz adı-soyadı altında gizlənən canlıları tərəfindən Gürcüstan və Abxaziya ərazilərindəki (xüsusilə Barjomi vadisində) meşələrinin gizli yolla kəsilərək (xüsusilə palıd və şabalıq ağacları) Türkiyə və Avropa ölkələrinə daşınması iqtisadi-təsərrüfat təxribatının tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilmişdir.


Amma, 2018-ci ilin 21-22 avqustunda bu hövzədə baş verən şiddətli meşə yanğınlarının (hansı səbəbdən, məlum deyil... - Q.Y.) söndürülməsində Ermənistan yox, Türkiyə və Azərbaycan texnika, həm də canlı qüvvə ilə köməklik göstərmişdir, müəllif bu halı xüsusilə vurğulamışdır.


Haqqında söz açılan kitabın müəllifi qeyd edir ki, “erməni əxlaqının və milli dəyərləri”nin iç üzünü yaxşı bilmək və digər fikirlərimi təsdiq etmək üçün böyük mütəfəkkir və ictimai xadim, “Vətən atası”, şair-yazıçı İ.Q.Çavçavadzenin (1837-1907) 1902-ci ildə Tiflis şəhərində çap edilən “Erməni alimləri və ağlayan daşlar” əsərini oxumaq kifayətdir.


Belə ki, gürcü xalqının fikir adamı sadə, zəhmətkeş, özlərinin idarə edilməsindən xəbəri olmayan  “erməni kütləsi”nə yox, hay kilsəsi və mirzələrinə üz tutaraq aşağıdakı nəsihətlərini çatdırır həmin əsərində:

 

-dünyaya haray-həşir salaraq deməyin ki, bizim xalqımız digər xalqlardan qədimdir, başqa millətlərdən üstündür, özünüzü tərifləməyin, çünki təvazökarlıq igidin yaraşığıdır;


-heç kimə, eləcə də qonşularınıza qarşı nifrət, kin-küdurət, qısqanclıq hissi bəsləməyin, çünki bu hal qatı düşmənçilik yaradacaq;


-heç vaxt baçqalarını özünüzdən açağı qiymətləndirməyin, təkəbbürlüyün sonu faciədir;


-qonşu xalqlara qarşı böhtan atmayın, çünki, həqiqət gec-tez üzə çıxacaqdır;


-elə bilməyin ki, gürcü xalqına faciə yaşatdığınıza görə cənnətə düşəcəksiniz;


-vicdan-həqiqi düşmənlər arasında sərhəddir;


-bir erməni yazıçısına cavab verəndə hamısı ayağa qalxır, sanki bunlar  “bir bədən” və “bir ruh”dur;


-erməni alimlərinin və yazıçılarının bir məqsədi var: tarixi təhrif etsinlər, saxta sənəd və vasitələrlə yalanlarını dünyaya yaymaq;


-rus yazıçısı Senkovski (O.İ.Senkovski, rus-polyak şərqşünası, yazıçı, “Oxu üçün kitabxana” jurnalının redaktoru, 1828-ci ildən Rusiya İmperator Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 1800-1858, -Q.Y.) yalan yazmaqla özü də hiss etmədən ermənilərə yaltaqlanmasının vərqinə varmamışdır;


Bu qısa qeydlərdən fərqli olaraq İ.Q.Çavçavadzenin “Erməni alimləri və ağlayan daşlar” əsərinin geniş təhlili ayrıca, növbəti yazımızda...


Qismət  Yunusoğlu,

Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi (050.372.60.08.)     

Youtube
Kanalımıza abunə olmağı unutmayın!
Keçid et
Ukraynadan Rusiyaya ardıcıl zərbələr: Vəziyyət kritikdir