Modern.az

“Dağlıq Qarabağ” sözü ilk dəfə harada səsləndirilib? - Ermənilərə ÇAĞIRIŞ

“Dağlıq Qarabağ” sözü ilk dəfə harada səsləndirilib? - Ermənilərə ÇAĞIRIŞ

16 Aprel 2021, 13:50

“Müəyyən problemlər qalıb. Onlar da yaxın dövrlərdə həll ediləcək. Amma təbii ki, həm biz, həm də Ermənistan xalqı qonşu olaraq hansısa formada yaşamaq qaydalarını müəyyənləşdirməyə məcburuq”


Bunu tarixçi alim Nəsiman Yaqublu Modern.az-a Azərbaycan və Ermənistan arasında atəşkəs razılaşmasını ötən illərdəki barışıqlarla müqayisə edərkən deyib.


O deyib ki, ermənilər Azərbaycan xalqının artıq əvvəlki vəziyyətdə deyil, güclü dövlət olduğunu bilməlidirlər:

“1905-1906-cı illərdə Birinci erməni-müsəlman toqquşmasında ermənilərin bizə qarşı törətdiyi cinayətlər və qətliamlardan sonra çar Rusiyasının başında dayanan rəsmilər, o vaxt Qafqazın canişini olan Vorontsov-Daşkov bu gərginliyi aradan qaldırmaq üçün hər iki tərəfin nümayəndələrini Tiflisə çağırdı. Və fevral ayında qurultay keçirildi. Adını “erməni-müsəlman barış” qurultayı qoydular. Bu qurultayda həm erməni, həm də Azərbaycandan olan nümayəndələr iştirak etdilər. Orada çıxışlar edildi, fikirlər bildirildi.

Ermənilərdən “Uşaq” qəzetinin redaktoru Kalantar o qurultayda sərt çıxış etdi. Kalantar “Barış qurultayı”nda Dağlıq Qarabağın iki yerə bölünməsi fikrini irəli sürdü. Bir hissəsinin Dağlıq Qarabağ, digər hissəsinin isə Aran Qarabağın olmasını tələb etdi. Bu tələbdə Dağlıq Qarabağda ermənilərin, Aran Qarabağda isə azərbaycanlıların yaşamalı olduğu bildirilirdi. “Dağlıq Qarabağ” sözü ilk dəfə elə orada səsləndirilib.

Bizim görkəmli ziyalımız Əhməd Ağoğlu bunun heç vaxt ola bilməyəcəyini, “Qarabağ Qarabağdır, bunun dağı, aranı yoxdur” - dedi. “Əgər yaşamaq istəyirsinizsə, hər iki xalq ümumi qaydalara əməl edib yaşamalıdır” bildirdi. Çox təəssüflər ki, o vaxt Çar Rusiyası ermənipərəst mövqe tutdu. Azərbaycanlıların və müsəlmanların mövqeyini tanımadı. Bu birinci barışıq üçün ilk hadisə idi. Yenə də nəticə vermədi, qətillər törətdilər. 1918-ci il mart soyqırımılarını da törətdilər”.

Tarixçi alim barışığa getməyimizin, birlikdə yaşayışımızın mümkün olduğunu bildirib:

“Qarabağda işğal edilmiş torpaqlar azad olunandan sonra ermənilər bizimlə normal qonşuluq prinsipləri əsasında yaşamaq fikirindədirlərsə, aşağıdakılara əməl etməlidirlər:


Onlar öz vərdişlərində bugünə qədər yaşadıqları qaydalardan əl çəkməli, qonşu dövlətlərə qarşı ərazi iddialarından, xalqlara, insanlara qarşı qətliamlar, qırğın törətməkdən uzaqlaşmalıdırlar.

 Eyni zamanda, ermənilər başa düşməlidirlər ki, Azərbaycan xalqı artıq əvvəlki vəziyyətdə deyil, güclü bir dövlətdir. Dünyaya inteqrasiya olunmaq, Azərbaycanın həyata keçirdiyi və iştirakçısı olduğu böyük layihələrə qoşulmaq istəyirlərsə, onlar özlərinin digər köhnə vərdişlərindən də əl çəkməlidirlər.

Yox, əgər ermənilər bunu etməyəcəklərsə, imzalanmış sənədlər var. Sonradan Türkiyə və Azərbaycan Respublikası “altılıq platforması”nın yaradılması ilə bağlı bir sənəd imzaladı və ermənilərin də bura qoşula biləcəyini elan etdilər. Lakin bir şərtlə ki, ermənilər özlərinin 100 illik istəklərini kənara qoymağı bacarmalıdırlar. Əks halda, Ermənistanı fəlakət gözləyir, ölkənin dağılması baş verə bilər.
Ona görə Ermanistan qonşu dövlətlərlə yeni qaydalar əsasında yaşamağa məcburdu”.

 

Nəzrin Vahid

Whatsapp
Bizə yazın!
Keçid et
Ukraynadan Rusiyaya ardıcıl zərbələr: Vəziyyət kritikdir