Qanunvericiliyə edilən son dəyişikliklər əksinə, dövlətin öhdəliyini genişləndirir. Əvvəlki normada bəzi kateqoriyalar göstərilir, digərləri isə sığorta haqqını özü ödəməli olurdu. Amma bu ödənişlərin tətbiqi bəzi dövrlərdə dayandırılmış və ya dondurulmuşdu.
Modern.az xəbər verir ki, bunu maliyyə naziri Sahil Babayev parlamentin bir neçə komitəsinin ortaq iclasında “Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı deyib.
Nazir bildirib ki, yeni dəyişikliklə isə dövlətin öhdəliyi əhəmiyyətli dərəcədə artırılıb:
“Əmək qabiliyyəti olmayan şəxslər, işsizlər, pensiyaçılar, əlilliyi olan şəxslər, uşaqlar, tələbələr və digər geniş əhali qrupları birbaşa dövlətin təminatında olur. Öz hesabına sığortalanan şəxslər isə – yəni rəsmi məşğul olan, əmək müqaviləsi ilə çalışanlar, sahibkarlar, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan ailə təsərrüfatları – qanunla müəyyən edilən qaydada öz haqlarını ödəyirlər.
Yeganə istisna – qeyri-formal məşğul olan şəxslərdir. Bu nə deməkdir? Bu şəxslər qanunu pozaraq sahibkarlıq və ya əmək fəaliyyəti ilə məşğul olur, gəlirlərini gizlədir və qeydiyyatdan yayınırlar. Qanun bu şəxsləri məsuliyyət daşıyan kateqoriya kimi müəyyənləşdirir və onların sığortalanması yalnız öz vəsaitləri hesabına, bir dəfəlik ödənişlə mümkündür.
Bəzən kimsə bunu hansısa formada işsiz şəxslərə də şamil etmək istəyirlər. Xeyr, qanun birbaşa göstərir ki, işsiz şəxslər, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan, aktiv VÖEN-i olan şəxslər, qeydiyyata duran ailə fermer, kəndli təsərrüfatları da - yəni, rəsmi şəkildə fəaliyyət göstərən bütün şəxslər, habelə işsiz olan şəxlsərin vəsaiti dövlət tərəfindən təmin edilir. Yalnız qanunu pozaraq gəlirini gizlədən şəxslərin sığortalanması özləri tərəfindən birdəfəlik haqq ödənilərək həyata keçirilir”.
Sahil Babayev qeyd edib ki, bu yanaşmanın məqsədi isə uçotun aparılması və qeyri-formal məşğulluğun rəsmi formaya keçirilməsidir. Hökumət bunun üçün də müxtəlif imkanlar təmin edir.
***
14:10
Bu gün dövlət büdcəsində 124 manatlıq sığorta haqqı nəzərə alınmaqla təxminən 7 milyon 500 min nəfər vətəndaş üçün vəsait ayrılıb. Yəni, xidmət göstərilən insan sayından daha çox şəxs üçün dövlət büdcəsi vəsait ayırır. Əlavə olaraq, 2 milyondan artıq əmək müqaviləsi ilə çalışan, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan və digər kateqoriyalardan olan vətəndaşlar da sığorta haqlarını özləri ödəyir.
Modern.az xəbər verir ki, bu sözləri maliyyə naziri Sahil Babayev deputatların suallarına cavab olaraq bir neçə komitənin birgə iclasında “Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı bildirib.
“Qanunvericiliyə edilən son dəyişikliklər əksinə, dövlətin öhdəliyini genişləndirir. Əvvəlki normada bəzi kateqoriyalar göstərilir, digərləri isə sığorta haqqını özü ödəməli olurdu. Amma bu ödənişlərin tətbiqi bəzi dövrlərdə dayandırılmış və ya dondurulmuşdu. Yeni dəyişikliklə isə dövlətin öhdəliyi əhəmiyyətli dərəcədə artırılır: əmək qabiliyyəti olmayan şəxslər, işsizlər, pensiyaçılar, əlilliyi olan şəxslər, uşaqlar, tələbələr və digər geniş əhali qrupları birbaşa dövlətin təminatında olur”.
Nazir qeyd edib ki, öz hesabına sığortalanan şəxslər - rəsmi məşğul olan, əmək müqaviləsi ilə çalışanlar, sahibkarlar, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan ailə təsərrüfatları - qanunla müəyyən edilən qaydada öz haqlarını ödəyirlər.
“Yeganə istisna qeyri-formal məşğul olan şəxslərdir. Bu şəxslər qanunu pozaraq sahibkarlıq və ya əmək fəaliyyəti ilə məşğul olur, gəlirlərini gizlədir və qeydiyyatdan yayınırlar. Qanun bu şəxsləri məsuliyyət daşıyan kateqoriya kimi müəyyənləşdirir və onların sığortalanması yalnız öz vəsaitləri hesabına, bir dəfəlik ödənişlə mümkündür”.
“Bəzən səsləndirilən fikirlər var ki, guya bəlli qruplar sığortalanmayacaq – bu doğru deyil. Qanunvericilik çox dəqiq şəkildə göstərir ki, dövlətin sosial məsuliyyətində olan şəxslərin sığorta haqları dövlət tərəfindən ödənilir” – deyə S. Babayev bildirib.
