Rusiyanın federal hakimiyyəti 2015-ci ildə Azərbaycanın qədim şəhəri olan Dərbəndin 5000 illik yübleyini dövlət səviyyəsində qeyd etməyi planlaşdırır. Bu barədə Rusiya prezidentinin Şimali Qafqaz Federal dairəsi üzrə nümayəndəsi Aleksandr Xloponin bəyan edib. A. Xloponin qədim Azərbaycan şəhərinin yübleyini “bütün Rusiya üçün mühüm hadisə” kimi dəyərləndirib. Qeyd edək ki, yubley tədbirlərinə 2015-ci ildə start veriləcək.
Hazırda Dağıstanda şəhər statusunda olan Dərbənd Xəzər dənizi ilə Qafqaz sıra dağları arasında yerləşir. Rusiyanın şəhər statusunu daşıyan ən cənub yaşayış məntəqəsidir. Dərbənd şəhəri eyni adlı rayonun inzibati mərkəzidir , Mahaçqala şəhərindən cənub - şərq istiqamətində 121 km uzaqlıqda yerləşir . Dərbənd farsca “qapı», «darvaza» deməkdir. Şəhər tarixdə Bab əl-Əbvab («böyük qapı») və türk mənbələrində Dəmirqapı Dərbənd adlarıyla da tanınırdı .
Burada eramızdan əvvəl VII-VI əsrlərə aid yaşayış məskənləri aşkar edilib. Dərbəndin adı Azərbaycan türklərinin, eləcə də bütün türk dünyasının nəhəng ədəbi abidəsi olan @Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında da çəkilir. Alman səyyahı Adam Olerai (XVII əsr) və türk səyyahı Övliya Çələbi Dədə Qorqudun məzarının Dərbənddə olduğunu qeyd edirlər. Bu haqqda”Dərbəndnamə”də məlumat verilir.
Şəhərdə hal-hazırda 110 min sakin yaşayır.Azərbaycan türkləri əhalinin 30% təşkil edir , ləzgilər 26%, tabasaranlar 14%, 30% başqaları olduğu təxmin edilir.
Azərbaycanın da qədim şəhərin 5000 illik yübleyində iştirakı vacibdir.
Modern.az
