Müasir dövrdə internetsiz, smartfonuz keçinə bilmədiyimiz kimi, kredit kartları olmadan da işimiz çətinləşir. Kredit kartlarının üstünlükləri çoxdur. Məsələn, üstündə daim nağd pul daşımağa ehtiyac olmur. Nagd pul olmadan da, məhsul və xidmətləri ala bilirsən. Kredit kartı online ödəmələrdə daha çox rahatdır. Nağd pula ehtiyac olduğu zaman kredit kartı vasitəsilə pul vəsaitini nağdlaşdırmaq mümkündür. Bu vasitə xaricə səfər edərkən nağd pulu daşımamaq rahatlığını yaradır. Digər tərəfdən, pulu itirmək riski də azdır. Bəzən kredit kartları bankın təqdim etdiyi mükafat xarakterli stimullaşdırıcı kampaniyalarda da iştirak edir.
KREDİT KARTI NƏDİR?
Bankdan faizləri ilə birgə müəyyən müddətə geri ödənilmək şərtilə borc alınmış pul vəsaitinə kredit deyilir. Kreditlər müəyyən məqsəd və şəxsi ehtiyaclar üçün nağd şəkildə və ya nağdsız formada kredit kartları vasitəsilə verilir. Kredit kartının sahibi ona bank tərəfindən ayrılmış kredit məbləğində məhsul və xidmətlərin dəyərini ödəyə, həmçinin bankomat vasitəsilə nağd pul əldə edə bilər.
Bank kredit kartı sahibi ilə bağladığı müqavilədə nəzərdə tutulduqda kredit kartı vasitəsilə aparılan hər bir əməliyyat haqqında kart sahibini SMS məlumatlandırma, elektron poçt, bank hesabından çıxarış vasitəsilə məlumatlandırır.
Bir çox hallarda kredit kartları üzrə “grace period” adlanan müəyyən güzəşt müddəti tətbiq edilir. Əgər siz müəyyən müddət ərzində yaranmış kredit borcunuzu tamamilə ödəyə bilsəniz emitent bank (kredit kartını buraxan bank) tərəfindən kreditdən istifadəyə görə heç bir faiz tutulmur. Əks halda isə bank, istehlak kreditində olduğu kimi kart üzrə borc məbləğinin üzərinə faiz əlavə edir. Bir çox halarda banklar kredit kartı sahibləri üçün mükafat xarakterli stimullaşdırıcı kampaniyalar keçirirlər. Bu kampaniyalar zamanı kredit kartı sahiblərinə güzəşt proqramına tərəfdaş olan təşkilatlardan məhsul və xidmətlərin alışı zamanı endirimlər və ya aparılan əməliyyatlara görə bonuslar təqdim edilir.
Kredit kartlarını da itirmək, kodunu unutmaq mümkündür. Belə olanda, kartın fırıldaqçıların əlinə keçməsi narahatlıq doğurur. Digər tərəfdən, kredit kartı ilə ödəmə amanı insan şirniklənir və qədərindən artıq xərcləyir.
Mərkəzi Bank xəbərdarlıq edir: kredit kartından istifadə edərkən aşağıdakı qaydalara ciddi riayət etməyiniz tövsiyə olunur.
– büdcənizə uyğun gəlməyən məhsul və xidmətlərin alınmasına cəhd göstərməyin;
- kredit kartından yalnız ciddi zərurət olduqda istifadə edin.
- kartın istifadəsinə görə ən azı tələb olunan aylıq ödəmələri həyata keçirmək lazımdır. Əlavə faiz ödəmələrinin qarşısını almaq üçün tələb olunan ödəmədən daha artıq ödəniş etməyə çalışın.
Kredit kartından məqsədəuyğun və səmərəli istifadə, kredit üzrə borcların (əsas borc və faiz) vaxtında ödənilməsi kart sahibinin müsbət kredit tarixçəsinin formalaşmasına kömək edir.
TƏHLÜKƏSİZLİK: Kart hesabınıza təhlükəsiz on-line girişin üstünlüklərindən istifadə edin;
-Kredit kartından istifadə üzrə bank tərəfindən təqdim edilmiş kartdan istifadə qaydaları və təhlükəsizliyin gözlənilməsi üzrə əsas tələblərlə tanış olub, öz hesabınızı daimi izləyin;
- dələduzluq və yanlışlıqları vaxtında aşkar etmək üçün hesablarınız üzrə bütün əməliyyatları mütəmadi yoxlayın;
- kredit kart hesabınızın qalığını nəzarətdə saxlayın;
- elektron poçt və ya SMS vasitəsilə hesabınızdan bütün silinmələr və ödəmə tarixinin yaxınlaşması haqqında bildiriş sistemindən istifadə edin
- Karta görə aylıq çıxarışı yoxlayın. Bu, sizə kredit limitini keçib-keçmədiyinizi izləməyə imkan verər və şəxsi büdcəyə effektiv nəzarət etməyə kömək edər, dələduzluq və yanlış əməliyyatları aşkar etməyə imkan verər.
-Öz büdcənizdən kənara çıxmayın;
-Yaxşı borcalan olun.
BU TERMİNLƏR kredit kartını düzgün seçməyə, hesabı daha yaxşı idarə etməyə, arzuolunmaz komissiyaların tutulmasının və kredit tarixçəsinin pisləşməsinin qarşısını almağa kömək edir.
*Xidmətə görə komssiya - kredit kartını emissiya edən bank tərəfindən tutulan məbləğ;
*Faiz dərəcəsi - kredit kartı ilə götürülən kreditin istifadəsinə görə faiz ödəmələri.
*Faktiki illik faiz dərəcəsi - kredit məhsulu üzrə təklif edilən faiz dərəcəsi ilə yanaşı müştəridən tələb olunan əlavə xərcləri (komissiya, sığorta və s.) də nəzərə alan məcmu faiz dərəcəsidir. Bu dərəcə bankların təklif etdikləri kredit məhsulları üzrə müqayisənin aparılmasını təmin edən əsas göstəricidir.
*Mümkün kredit - kredit kartı üzrə kredit limitinin istifadə olunmamış hissəsidir.
* Nağd pul çıxarmağa görə komissiya - bir qayda olaraq, kredit kartı bankomatdan nağd pul çıxarmağa imkan verir. Bu zaman emitent bank sizin götürdüyünüz məbləğdən komissiya şəklində müəyyən faiz tutur.
*Kart müqaviləsi - kredit kartının verildiyi şərtləri ətraflı təsvir edən sənəddir. Bu müqavilədə kreditdən istifadəyə görə faiz dərəcəsi, bütün komissiyalar, cərimələr və kredit kartına görə digər mümkün ödəmələr qeyd olunur.
*Kredit limit - kart üzrə borcun ən yüksək mümkün məbləğidir.
*“Grace period” güzəşt müddəti - “Grace period” - redit kartı ilə təqdim edilmiş pul vəsaitinin faizsiz istifadəsi üçün müştəriyə verilən müddətdir. Güzəşt müddətinin bitməsinə qədər borcunuzu ödəyirsinizsə, o zaman sizdən kreditdən istifadəyə görə heç bir faiz tutulmur. Güzəşt müddətini kartın emitenti olan bankı əvvəlcədən təyin edərək sizə bildirir.
*Vaxtı keçmiş ödəməyə görə komissiya. - kredit üzrə ödəmə vaxtı gecikdirildikdə sizin banka ödədiyiniz komissiyadır.
Yazı AR Prezidenti Yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən “Bank istehlakçıları arasında maliyyə savadlılığına dair maarifləndirmə işinin aparılması” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.
P.S Yazı AR Prezidenti Yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən “Bank istehlakçıları arasında maliyyə savadlılığına dair maarifləndirmə işinin aparılması” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.
