NATO daxilində "anqlosakson" və "kontinental" qanadların mövcudluğu çoxdan məlumdur. Təşkilatın üzvləri arasında strateji və geosiyasi fərqləri təmsil etmək üçün istifadə olunan bu adlandırmalar şərti xarakter daşısa da, bu, bir qədər sadələşdirilmiş bir yanaşmadır.
Anqlosakson qanad dedikdə, əsasən ABŞ və Böyük Britaniya kimi ingilisdilli ölkələri ifadə edilir. Bu ölkələr NATO daxilində daha çox təhlükəsizlik məsələlərində konkret mövqeyə sahibdirlər və strateji yanaşmaları çox vaxt daha geniş və qlobal səviyyədə bir baxışa malikdir. ABŞ və Böyük Britaniya ənənəvi olaraq, NATO-nun kollektiv müdafiə prinsipini çox ciddi qəbul edir və bu prinsipin tətbiqini ön planda tuturlar.
Kontinental qanad isə, Avropa ölkələrini, xüsusən də Fransa, Almaniya, İtaliya və digərlərini ifadə edir. Bu ölkələr, bəzən daha çox regional məsələlərə fokuslanır və fərqli təhlükəsizlik yanaşmalarına sahib ola bilir. Məsələn, Fransa, öz müstəqil müdafiə siyasətinə sahibdir və bəzən NATO-dan ayrı bir strateji yol izləyir. Məsələn, Avropanın strateji muxtariyyəti, Avropa ordusu ideyaları bu qanad tərəfindən dəstəklənir.
Qeyd etmək lazımdır ki, bu fərqliliklər NATO üzvləri arasında strateji və taktiki yanaşmalarda müxtəlifliklər yarada bilər, amma bu, təşkilatın birlikdə fəaliyyət göstərməsinə əngəl törətmir. NATO-nun əsas prinsiplərindən biri kollektiv müdafiədir və bütün üzvlər bu prinsipi bölüşür. Bütün fərqliliklərə baxmayaraq, NATO üzv ölkələrin təhlükəsizliyini təmin etmək və birgə fəaliyyət göstərmək məqsədini daşıyır.
Eyni zamanda, NATO daxilində “anqlosakson” və “kontinental” qanadlar arasında mövcud olan strateji və geosiyasi fərqlər təşkilatın üzvləri arasında müxtəlif yanaşmaların və maraqların mövcudluğunu əks etdirir. Anqlosakson qanaddakı ölkələr müasir hərbi texnologiyalardan və yüksək dərəcədə inkişaf etmiş silah sistemlərindən istifadə edərək, qlobal münaqişələrdə təsir güclərini qoruyur.
ABŞ dünya üzrə hərbi bazaları olan ən böyük gücdür. Anqlosakson ölkələri ABŞ-ın rəhbərliyində olan Atlantik İttifaqını gücləndirərək, Avro-Atlantik təhlükəsizlik strukturlarını ön planda tutur. Qanad beynəlxalq sistemdə öz müstəqil təsirini qorumaq üçün hərbi və siyasi gücü genişləndirmək istəyir və əsasən buna nail olmağa davam edir.
Kontinental qanad ölkələri isə artıq qeyd olunduğu kimi, Avropa təhlükəsizliyinə və regional məsələlərə daha çox diqqət yetirirlər. Onlar Avropanın təhlükəsizliyini və stabilliyini post-1945 çərçivəsində təmin etmək üçün çalışırlar. Fransa və digər Avropa ölkələri qitənin müdafiə gücünü artırmaq və Avropanın müstəqil müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək üçün müxtəlif təşəbbüslər irəli sürüb.
Qanad Avropanın təhlükəsizlik məsələlərində NATO-nun yanında Avropa İttifaqının rolunu da önə çəkir. Bu ölkələr Aİ-nin inteqrasiya və əməkdaşlıq proseslərini təşviq edərək, Avropanın iqtisadi və siyasi birliyini artırmağa çalışır. Fransa müstəqil müdafiə siyasətini təbliğ edərək, NATO-dan ayrı bir strateji xətt izləyir. Bu, bəzən Fransa ilə ABŞ arasında gərginlik yaradır. Məsələn, Parisin bir vaxtlar alyansın hərbi qanadından çıxması buna nümunə ola bilər.
NATO-nun əsas məqsədi üzv ölkələrin təhlükəsizliyini təmin etmək və ortaq maraqları qorumaqdır. Bununla belə, fərqli strateji və geosiyasi yanaşmalar təşkilatın dinamikasını və üzv ölkələr arasında əməkdaşlıq və mübahisələri müəyyən təsirlərə məruz qoya bilər.
Modern Təhlil və Araşdırma Qrupu
