Ukrayna-Rusiya müharibəsinin başlamasının dördüncü ilində Avropanın sürətlə silahlandığı müşahidə olunur.
Modern.az xəbər verir ki, bu, 2025-ci il üçün "Global Firepower" və Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SIPRI) ən son hesabatlarında da öz əksini tapıb.
Hesabatlara əsasən, Avropa ölkələri arasında hərbi güc və müdafiə xərclərində əhəmiyyətli dəyişikliklər müşahidə olunur.
"Global Firepower"ın 2025-ci il üçün hərbi güc reytinqində Avropa ölkələri arasında Böyük Britaniya və Fransa ön sıralarda yer alır. Bu ölkələr güclü hərbi ənənələrə və peşəkar silahlı qüvvələrə malikdirlər. Eyni zamanda, Ukrayna müharibəsi kontekstində bu ölkələr Ukrayna əsgərlərinin təlimində fəal iştirak edirlər. Digər tərəfdən, Yunanıstan kimi ölkələr böyük orduya sahib olsalar da, avadanlıqları köhnəlmiş hesab edilir.
SIPRI-nin məlumatlarına görə, Ukraynada davam edən müharibə Avropa ölkələrinin təhlükəsizlik siyasətinə ciddi təsir göstərib. Bu təsir nəticəsində Avropa ölkələri müdafiə xərclərini artırmağa başlayıblar. Xüsusilə, Rusiya ilə sərhəddə yerləşən Polşa kimi ölkələr hərbi büdcələrini əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldiblər. NATO-nun müdafiə xərcləri üçün müəyyən etdiyi ÜDM-in 2%-lik minimum hədəfi artıq bir çox ölkə tərəfindən baza səviyyəsi kimi qəbul edilir və bəzi ölkələr bu göstəricini daha da artırmağa çalışırlar.
Avropa İttifaqına üzv olan ölkələrin ümumi silahlı qüvvələri təxminən 1,97 milyon əsgərdən ibarətdir ki, bu da onları Çinlə müqayisədə ikinci ən böyük hərbi qüvvə edir. Bununla belə, Avropa ölkələrinin müdafiə xərcləri ABŞ ilə müqayisədə hələ də aşağıdır. ABŞ qlobal hərbi xərclərin təxminən 40%-ni təşkil edərkən, Avropa ölkələri ÜDM-lərinin ortalama 1,9%-ni müdafiəyə sərf edirlər.
Almaniya, Ukrayna müharibəsi fonunda müdafiə büdcəsini 20% artıraraq hərbi xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldib. Bu artım, ölkənin müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək və NATO öhdəliklərini yerinə yetirmək məqsədi daşıyır.
Son dövrlərdə İsveçrə və Avstriya kimi ənənəvi olaraq neytral mövqe tutan ölkələr müdafiə sahəsində fəallıqlarını artırırlar. 2025-ci ilin yazında İsveçrə, Almaniya və Avstriya birgə hərbi təlimlər keçirməyi planlaşdırırlar. Bu təlimlərdə İsveçrədən təxminən 800 hərbçinin iştirak edəcəyi gözlənilir. Dörd həftə davam edəcək bu təlimlər Avstriya ərazisində baş tutacaq. Bu cür əməkdaşlıqlar, regionda artan təhlükəsizlik narahatlıqları fonunda, İsveçrə və Avstriyanın müdafiə qabiliyyətlərini gücləndirmək və beynəlxalq tərəfdaşları ilə koordinasiyanı artırmaq məqsədi daşıyır. Lixtenşteyn isə kiçik ölçüsünə və məhdud hərbi resurslarına görə, əsasən İsveçrə ilə sıx əməkdaşlıq edərək öz müdafiə və təhlükəsizlik ehtiyaclarını təmin edir.
Ümumilikdə, son hesabatlar göstərir ki, Avropa ölkələri artan qlobal gərginliklər və regional təhdidlər fonunda müdafiə qabiliyyətlərini gücləndirmək üçün ciddi addımlar atırlar. Bu istiqamətdə həm hərbi xərclərin artırılması, həm də silahlı qüvvələrin modernləşdirilməsi prioritet məsələlər kimi ön plana çıxır.
