Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev Prezident İlham Əliyevin dəvəti ilə 2025-ci il iyulun 2-4-də Azərbaycan Respublikasında dövlət səfərində olub. Səfər iki türk xalqı arasında çoxillik münasibətlərdə yeni bir səhifə açdı, təkcə iqtisadi və siyasi əlaqələri deyil, həm də mədəni və tarixi bağları möhkəmləndirdi.
Görüş xüsusi bir ildə - Özbəkistan və Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələrin 30-cu ildönümündə baş tutdu və güclü simvolizm və praktiki nailiyyətlərlə gəldi. Prezident Mirziyoyevin özü bəyan edib ki, “tarixdə heç vaxt bizim əlaqələrimiz bugünkü kimi yüksək səviyyədə olmayıb”.
Bakıda, Zaqulba iqamətgahında keçirilən rəsmi danışıqlarda hər iki prezident ikitərəfli münasibətləri strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqliyin yeni zirvələrinə yüksəltmək arzusunda olduqlarını vurğulayıblar.
Əməkdaşlığın əhatə dairəsi geniş idi. Ticarət, təhsil, sənaye əməkdaşlığı, kənd təsərrüfatı, ətraf mühitin mühafizəsi, hətta gəmiçilik və gəmiqayırma sahələrini əhatə edən cəmi doqquz mühüm saziş və proqram imzalanıb. Müttəfiqlik münasibətləri haqqında Müqavilənin 2025-ci ildən 2029-cu ilə qədər həyata keçirilməsi üzrə “Yol xəritəsi” qəbul edilib və bu tərəfdaşlığın uzunmüddətli xarakteri vurğulanıb.
Məqsəd aydındır: 2030-cu ilə qədər illik ticarət həcmini 1 milyard dollara çatdırmaq, 300-ə yaxın birgə müəssisə və ümumi məbləği 4 milyard dollar olan layihə portfelini dəstəkləmək.
Bir sıra əlamətdar açılışlar səfəri qeyd etdi. Prezidentlər Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binasının, Özbəkistanın regionlarının adını daşıyan salonlardan ibarət müasir obyektin açılışında iştirak ediblər. Maraqlı dostluq jesti prezident Mirziyoyev səfirliyin salonlarından birinə Qarabağın adının verilməsini təklif edib.
Nüfuzlu “Ağ Şəhər” rayonunda gələcək Özbəkistan parkının, Özbəkistan memarlığını, adət-ənənələrini və qonaqpərvərliyini nümayiş etdirəcək 4,5 hektarlıq mədəniyyət kompleksinin təməli qoyulub. Parkda tarixi abidələrin nüsxələri, gəzinti yolları, milli dekorasiya, mehmanxana və əyləncə zonaları yer alacaq.
Bu simvolik aktlar təntənəli xarakterdən daha çox idi - onlar hər iki xalqın xalqlararası əlaqələrə və mədəni diplomatiyaya sərmayə qoymaq səmimi istəyini vurğuladı.
Özbək və Azərbaycan xalqlarını İpək Yolu ticarətindən tutmuş Füzuli və Əlişir Nəvai kimi ədəbiyyat nəhənglərinə qədər ortaq türk irsi, ortaq dəyərlər, dil kökləri və bir-birinə qarışan tarix bağlayır. Əlişir Nəvainin məşhur “Fərhad və Şirin” əsəri iki xalq arasında müştərək tarixi və mədəni irsin gözəl təzahürüdür. Kitab müasir Özbəkistandan olan Fərhad ilə müasir Azərbaycandan olan Şirin arasındakı sevgidən bəhs edir.
Bundan başqa, Özbəkistan prezidenti Qarabağa səfər edən ilk xarici dövlət başçısı olub. Səfər zamanı füzulililərə hədiyyə olaraq Uluqbəy məktəbinin açılışı olub. Prezident Mirziyoyev bu məktəbə və Xankəndində 6,2 milyon dollar investisiya və 800 iş yeri ilə açılmış birgə tikiş fabrikində də olub.
Prezident Mirziyoyevin Azərbaycana dövlət səfəri sadəcə olaraq diplomatik formallıq deyildi - bu, qardaşlığın təntənəsi, birgə tərəqqiyə sadiqlik və ortaq mədəniyyət və etimadın müqavilələr və ticarət sazişləri qədər güclü ola biləcəyini xatırlatdı. İki xalq irəlilədikcə mesaj aydındır: Özbəkistan və Azərbaycan sadəcə tərəfdaş deyil, onlar inkişaf, birlik və ortaq tale yollarında gedən qardaşlardır.
Adkhamjon Janobiddinov
