(hekayə)
Bakının dənizkənarı parkı həmişə paytaxt sakinlərini və qonaqları özünə ən çox cəlb edən məkan olub. Sevgi şərbətinin ilk damlalarını dadanlar da, uğursuz məhəbbətin acısını çəkənlər də, okean tək insanın üzərinə yeriyən gündəlik qayğılardan müvəqqəti də olsa qurtulmağa çalışanlar da, sadəcə, bu boyda gen dünyada bolluca oksigen qəbul etmək istəyənlər də, təbiət aşiqləri, dəniz vurğunları, daha nə bilim kimlər, kimlər də sutka ərzində ara vermədən bura axışırlar. Əksəriyyətin də diqqətini ən çox cəlb edən bulvarın betonla maili şəkildə üzlənən hissəsi olur. Bütün halal insanlar da bunu düşünənlərin atasına rəhmət oxuyurlar. Dənizkənarı parkın həmin hissəsi insanı mənən Xəzərlə qovuşdurur, bir qədər də doğmalaşdırır. Əvvəlki kimi çəpəri andıran məhəccərdən dənizə boylanmaq məcburiyyətində qalmırsan. Xəzərlə birbaşa təmas qura bilirsən. Bu, xüsusilə, daxili dünyası dərya olanlar üçün olduqca dəyərlidir. Burada kimlərsə böyük həvəslə balıq tuturlar.
Yaradıcı insanlar növbəti əsərlərinin özülünü araya-ərsəyə gətirirlər. Bəziləri əllərini suya toxunduraraq bundan həzz alırlar. Kiçikli-böyüklü xeyli insan dənizin lap kandarında Xəzərin ovsunlu suları ilə dilaoq qurur. Bu əvəzolunmaz nemət həm gözləri, həm də könülləri oxşayır. Buraya üz tutanlar arasında Xəzərlə dərdləşib ürəyini boşaldanlar da az deyil.
Bir topa balıqçının o üz, bu üzündə, düz sahilin bir addımlığında əyləşən iki nəfər də yetmiş illik ömür yolunun şirin xatirələrini səhifələmək, bununla yanaşı ağrı-acısını da çıxartmaq, nisbətən də olsa ovunmaq üçün buradaydılar. Bir-birindən tam xəbərsizdilər. Ömrün ahıl çağında çöhrələrindən 27-28 yaşın sevgi nuru yağırdı. Bu, onların hədəfə tuşlansa da, məhəbbət oxlarının yarı yolda qaldığına dəlalət edirdi. Hələ gənc ikən saçlarına dən düşən kişi sözünün üstündə duraraq onu gözləməkdəydi. Qadınsa, ona İlahi sevgi ilə bağlanan bu kəsə heç cür könül verə bilmədi ki, bilmədi. Nə üçün?!. Bu, ondan ötəri də hələ də müəmmalı qalan sual idi.
Doğrudan da, Ulu Yaradanın bir sıra daşlaşmış məntiqləri insanlar üçün izaholunmaz olaraq qalmağındadır. Sənə dünyanı bəxş etməyə hazır olan birisinə gözünün ucu ilə belə baxmırsan, ən yaxşı halda, ona qarşı qədirbilənliyindən sadəcə qəlbinin dərinlyində böyük mərhəmmət hissi duyursan. O isə bunu özünə bağışlanmaz təhqir bilir. Axı, onun rəhmə yox, böyük sevgiyə ehtiyacı var. Rəhm gücsüzlər, acizlər üçündür. Bütün varlığı ilə şüurlu sevgi duyğusunu yaşamaq qüdrətində olanlar üçün bu qəbuledilməzdir.
Həmin ali diqqətin müqabilində yuxarıdan aşağı baxış səviyyəsində dəyərləndirilə biləcək mərhəmət adlı sədəqə yəqinki dünyada ən ağır cəzadır. Əksər qadınlar belədir. Tanrı bir addımlıqda səadət çırağını ovucunun içində onlara uzatsa da, onlar isə xəyallar dünyasında könül və göz qamaşdıran “ağ atlı oğlan”ı axtarırlar. Özü də ən qəribəsi odur ki, əksər hallarda məhz əzəmət heykəlini andıran qadınlar özləri-özlərinə başlıca çəpər, maneə olurlar. Baş məntiqi qoyub otuz ikinci məntiqlə hərəkət edənlərinsə, nəzərləri çox vaxt elə daim uzaqlarda olaraq qalır. Sonra da başlayırlar taledən şikayətlənməyə. Qəribə də olsa, bu iki şəxsi eyni vaxtda Xəzərə qonaq gətirən də elə bir-biri ilə bağlı uzun illər boyunca bitib-tükənmək bilməyən suallar yağışı idi.
Ən azı, indiki halda bir-birindən ötrü burunlarının ucu göynəyən bu kəslərin cəmi bir neçə addımlıqda - qonşuluqda qərar tutmalarından xəbərsiz olmaları, bəlkə də, onlara Tanrının qarğışı idi. Kişinin ötən illərdə onsuz saniyəsi belə olmamışdı. Ömrü boyu onunla qiyabi şəkildə dəfələrlə eyni dialoqları təkrarən “bölüşmüşdü”. Gözü və könlünü ömürlük ona hədiyyə eləmişdi. O vaxtdan bütün qızlar gözündə adiləşmişdi. Qadınsa ara bir onu yada salsa da, nədənsə heç cür ona sarı yön ala bilmirdi. Demək olmazdı ki, bu barədə heç düşünmürdü. Düşünürdü, sadəcə, ona yaxınlaşmaq istəyi güc gələndə qeyri-ixtiyari qanadları sustalırdı. Onları ayrı-ayrı sahillərdə saxlayan mətləb Qərblə Şərq mədəniyyətinin əbədi döyüşünə bənzəyirdi. Baxmayaraq ki, hamıya gün kimi aydındır ki, Qərb mədəniyyəti elə möhtəşəm Şərq mədəniyyətinin üzərində qurulub.Yəqinki, əsl həqiqət isə məhz bu iki mədəniyyətin üzvi şəkildə bir-birini tamamlayaraq qovuşmasından doğa biləcək əzəmətlə bağlıdır. Suallar dəryasında çapalayan bu iki şəxsin orta məxərəcə gələ bilməmələrində orta təhsili fərqli - azərbaycan və rus bölmələrində almalarının da müəyyən rolu olduğu şəksizdir. Əslində isə heç birinə nə mühafizəkar, nə də kosmopolit deyə bilməzdin. Peşəcə rəssam olan bu şəxslərin hər birinin özünə görə zəngin dünyagörüşü və həsəd aparılacaq daxili dünyası var idi. Uzlaşmayan nə idi, ayırd etmək çətindi.
Ümumilkdə, qadının bu baxımdan iddiası tam anlaşılan deyildi, baxmayaraq ki, o da özünü tam haqlı sayırdı. O, öz dünyasını yaşamaq istəyində israrlı idi. Kişi bütün cizgiləri ilə onun mükəmməl portretini yaradaraq birdəfəlik bağrının başında yerləşdirmişdi. Əsərləri ilə birgə dünyanın dörd bir tərəfini dolaşmaq arzusunda olan qadınsa ona bu fürsəti yaradacaq kəsin axtarışında idi. Kişi də ona layiq səadəti artıqlaması ilə bəxş edə biləcəyinə əmindi. O əzbər bilirdi ki, məhz bir-birini tamamlayaraq İlahinin belə alqışına layiq xoşbəxtliyə qovuşa bilərlər. Təbii ki, kimin haqlı, kiminsə haqsız olduğu isə yalnız Uca Varlığa bəlliydi.
Xəzərin həzin ləpələrinin laylasında röyalara dalan bu şəxslər uzun illər boyunca onlara mənəvi iztirablar yaşadan sualların cavabını hətta dənizdən belə umurdular. Nədənsə, onlara elə gəlirdi ki, əsl həqiqətdən Xəzər də agahdır. Bu dəmdə ilkin olaraq kişinin ürəyi tanış hənirtini duydu. Sağ tərəfə boylandı. Məyus-məyus, amma həmişəki doğmalıqla balıqçıların o üzündəki həmdəmini salamladı.
Eynilə bayaqdan bəri yerində sakitlik tapmayan, tanış kimsənin yaxınlıqda olduğunu sezən qadının ürəyi bu salamdan hədsiz dərəcədə təsirləndi. Ona ən ülvi hissələrdən qaynaqlanan bu, dopdolu salama görə çox məmnun oldu. Sahibləri yenə də bir-birindən xəbərsizdilər. Ürəklərin bunu onlara sezdirməyə cəsarətləri çatmadı, bu görüşün onlar üçün nə qədər gərəkli olduğunu tam ayırd edə bilmədiklərindən. Qızgın ürək söhbəti başladı...
- Hədsiz dərəcədə şadam, bir daha səni duymaq imkanına görə...
- Düzünü deyim, mən də...
- Sən mənə ölçüyəgəlməz mənəvi zülm eləsən də, amma mənim sənə alicənab, doğma və təəssübkeş münasibətim bir an da olsun səngimədi...
- Bu, tək mənlik deyil, sahibimə güc gəlməkdə acizəm. Son vaxtlar düşünürəm ki, vaxtilə mən də sahibimlə həmrəy olmaqda yanılmışam. İndi isə sənə haqq qazandırıram. Tanrı bizi bir olmaq üçün yaratmışdı...
- Mənim ötən dövrdə nələr çəkdiyim qədərincə yalnız bircə Allaha bəllidir...
- Elə bilmə unutmuşam. Sənin sahibimə son sözlərini daim xatırlamışam: “ Adicə salama belə layiq olmayanlara doğma münasibət bəsləsən də, mənə qarşı həmişə amansız oldun, məni bitib-tükənməz mənəvi əzablara düçar etdin. Mənimlə maksimum dərəcədə ədalətsiz, qəddarcasına və əzazilcəsinə davrandın, heç vaxt mənə qədərincə əhəmiyyət və dəyər vermədin. Sənsə mənim üçün daim olduqca dəyərli, əsrarəngiz və mükəmməlsən. Mən səni qəbr evinəcən gözləyəcəyəm”.
- Bəli, bunlar sidqi-qəlbdən gələn sözlər idi. Özü də sənin sahibin də mesajla göndərdiyim bu sözlərə biganə qala bilmədi, əməlli-başlı kövrəldi. Yaxşı yadımdadır, qulağımdakı cingiltidən göz yaşlarını duydum. Mən sözümdən bircə addım da geri çəkilmədim. Düzünü deyim, bu təkcə mənim qüdrətimlə bağlı deyildi. Həm də ona görə ki, sənin sahibin həqiqətən tapıntı, xanımlar xanımıdır!!! Mən bu gün də həmin qənaətdəyəm.
- Dünyada yalnız olmaqdan dəhşətli heç bir şey yoxdur!?? Mən bunun nə olduğunu yaxşı bilirəm...
- Səni anlayıram. Qadınlar bir məqamı unudurlar. Nə qədər ki, valideynləri onlarladır, təkliyin əsl mahiyyətinə əvvəlcədən qədərincə vara bilmirlər. Unudurlar ki, Yer öz oxu ətrafında dövr etdiyi kimi, onların da məhvəri hələki valideynləridir. Sonra ən yaxınlar belə, hətta, eyni qandan olan insanlar da onların yerini verə bilmirlər. Acı da olsa, bu həqiqətdir. Qadına mütləq övlad və valideynləri qədər doğma ola biləcək həyat yoldaşı lazımdır. Belə həyat yoldaşı isə çox az olur. Qismət olanda dəyərləndirməyi bacarmaq lazımdır. Buna nail olmadan həyatdan israrla almaq istədiyin həzz də gec-tez heçə enir, gözündən düşür. Yəni, ilk növbədə həqiqi dəyərlər üzərində möhkəm özül yaratmaq vacibdir. Yalnız bu halda ən ümdə arzunu belə çin edə bilərsən.
- Tam razıyam, mən bunu indi daha dəqiq anlayıram.
- Bilirsən, gərək, macəraçılığı da reallıqla uzlaşdıra biləsən. Adicə bir misal. Əgər sən, estrada, caz, hip-hop, rok, pop, rok-n-roll, blyuz və ya digər yüngül musiqilərdən xoşlanırsansa, olsun, çox yaxşı. Bu da həyatın tərkib hissəsidir. Amma bunları da gərək daxildən gələn milli musiqi üzərində kökləyib dinləməyi bacarasan. Qərbin klassik musiqilərinə saatlarla diqqət kəsilib, muğamata nisbətən yuxarıdan aşağı baxmaq qəbuledilməzdir. Bu halda digərlərinə mənsub musiqidən, mədəniyyətdən aldığın həzz sadəcə ötəridir.
Söhbətin həqiqi dəyərlərə yön aldığı bu məqamda Tanrının bir addımlıqda – düz onlarla üzbəüz dənizin sahilinin üzərində qərar tutduğundan xəbərsizdilər. Ulu Yaradan da onların mükaliməsini maksimum diqqətlə dinləmişdi. Tanrını bu məkana çəkib gətirən səbəblər vardı. Təbii ki,istənilən təsadüfdə bir zərurət olduğu da danılmaz məntiqdir. Dünyanın dörd bir tərəfində amansız toqquşmalar, tökülən günahsız qanlar, xirtdəyə çıxan yoxsulluq, ədalətin ayaqlar altına atılmasından cana doyan Tanrının da insan iztirablarından uzaq bir məkana ehtiyacı vardı. Yaxınlıqdan keçərkən Bakı bulvarında həyatın sakit axarı onun diqqətindən yayınmadı. Qəribəsi də o idi ki, Tanrı dənizkənarı park boyunca hərəkət etdikcə təsadüfdənmi, ya reallıqdanmı qayğılı, dərdli kimsə diqqətini çəkmədi. Nədənsə, qəlbindən balıqçıların razılıq doğuran əhval-ruhiyyəsini və məharətlərini seyr etmək keçdi. Onlar Tanrıya tam qayğısız gəldilər. Yerini təzəcə möhkəmlətmişdi ki, balıqçıların yan tərəfindəki nurani qocalara gözü sataşdı. O andaca hər ikisini tanıdı. Vaxtilə həmin qadına qarşı kişinin qəlbinə sevgi közünü özü salmışdı. Çöhrəsində dünyanın yükünü daşıyan bu şəxsə ürəyi ağrıdı. Qadına sarı boylandı. Onun da nəzərləri uzaqlara dikilmişdi, çaşqınlıq içindəydi, həqiqətlə savaşını davam etdirməkdəydi, hələ də əvvəlki mövqeyindən çəkilməməkdə qərarlıydı. Ürəyinin dərinliyində bu məsələyə münasibəti haçalansa da. Həmin mənzərədən təsirlənən Tanrı vaxtilə eyni məqamda bu qadının da qəlbinə o kişiyə qarşı məhəbbət toxumu səpmədiyinə peşimandı. Bu, onun gözündən necə qaçmışdı, özü də ayırd edə bilmədi. Diqqət kəsildi, necə də bir-birlərinə layiqdilər, təəssüf... Bu məqamda qarşısındakı həqiqətin əzəmətindən Tanrı göz yaşlarını saxlaya bilmədi. Gücü sadəcə tezcə oradan uzaqlaşmağa çatdı.
Azca keçmiş qadının ürəyi nəsə qəfil dəyişiklik hiss etdi. Qonşusu ilə söhbətinə ara verib sahibinə diqqət yetirdi. Nəinki Azərbaycanda, hətta, planetdə belə ən nadir qadınlardan biri olan bu xanımın gözlərindən nəhayət ki, üzü dənizə sarı etiraf yaşları süzülməkdəydi!!! Bu göz yaşlarının ünvanlandığı kişi isə bir addımlıqdaca həqiqətdən xəbərsiz ömrünün bu nurani çağında hələ də xoş soraq gözləməkdəydi. O, haçansa qısa müddətə də olsa, bir ömrə bəs edəcək qədər səadəti bölüşəcəklərinə Mütləq Yaradandan əxz etdiyi qəti inamını itirməmişdi, buna bircə an da olsun şəkk gətirməmişdi.
