Bu gün Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür. Bu günün əsası 1989-cu il dekabrın axırlarında Naxçıvanda Şimali və Cənubi Azərbaycan arasındakı sərhədlərin (SSRİ-İran sərhədləri) dağılması zamanı qoyulub.

1991-ci il dekabrın 16-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev dünya azərbaycanlılarının birliyini yaratmağın əhəmiyyətini nəzərə alaraq, dekabrın 31-ni Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü elan edib. Sonrakı il Azərbaycan parlamenti Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü ilə bağlı qərar qəbul edib.

1993-cü ildə isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin fərmanı ilə 31 dekabr tarixi rəsmi olaraq dövlət bayramı - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü elan olunub.

Ümummilli lider 1993-2002-ci illərin 31 dekabr tarixlərində Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni illə bağlı xalqa müraciətlər edib.

Modern.az Heydər Əliyevin xalqa ilk müraciətini nəzərdən keçirib.

O, 1993-cü il dekabrın 31-də Azərbaycan xalqına ilk bayram müraciətini həm pessimist, həm də optimiz ruhda qurmuşdu. Həmin müraciətdə qeyd olunub:

“Sona çatan 1993-cü il Azərbaycan xalqı üçün, respublikamız üçün ağır və çətin il olmuşdur. Bu il Azərbaycan Respublikasının həyatında mürəkkəb ictimai-siyasi proseslər baş vermiş, dəyişikliklər əmələ gəlmişdir. Bu il Ermənistan silahlı qüvvələrinin təcavüzü nəticəsində müharibə davam etmiş, respublikamızın torpaqlarının bir qismi işğal olunmuş, həmvətənlərimiz, soydaşlarımız yaşadıqları yerlərdən didərgin düşmüş, qaçqın olmuşlar. Bu il Azərbaycan Respublikası dərin iqtisadi, sosial böhran içində olmuşdur….

... Ancaq qeyd etmək lazımdır ki, indi vəziyyət dəyişmişdir. Son aylarda respublikamızda ordunun qurulması, nizamlanması, torpaqlarımızın etibarlı müdafiə olunması sahəsində aparılan işlər nəticəsində biz böyük dəyişikliklərin şahidiyik. İndi bizim ordu hissələrimiz, qəhrəman döyüşçülərimiz torpaqlarımızın müdafiəsində etibarlı durublar, qəhrəmanlıq nümunələri göstərirlər, erməni silahlı qüvvələrinin hücumuna qarşı layiqli cavablar verirlər, onlara zərbələr endirirlər. Məmnuniyyət hissi ilə demək olar ki, son aylarda erməni silahlı qüvvələrinin bütün cəhdləri məğlubiyyətə uğrayıbdır, onların hücumları dəf olunubdur. Respublikamızın silahlı qüvvələri tutduğu mövqeləri etibarlı müdafiə edirlər və erməni silahlı qüvvələrinə Azərbaycan Respublikasının gücünün və qüdrətinin nə qədər artdığını artıq sübut edirlər...

...Biz sülh tərəfdarıyıq. Ancaq bununla yanaşı, müdafiə qüvvələrimizi gücləndiririk, torpaqlarımızı azad etməyə, işğal olunmuş ərazilərimizin geri qaytarılmasını təmin etməyə çalışırıq və çalışacağıq. Xalqımız əmin ola bilər ki, respublikamızın ərazi bütövlüyünü, sərhədlərimizin toxunulmazlığını təmin etmək üçün bütün tədbirlər görüləcəkdir.

Siz, əziz vətəndaşlar, əziz qardaşlar və bacılar, əmin ola bilərsiniz ki, işğal olunmuş torpaqlarımız nəyin bahasına olursa-olsun azad ediləcəkdir. Qaçqınlar öz evlərinə, obalarına qayıdacaqlar. Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü, dövlət suverenliyi tamamilə təmin olunacaqdır...”.
 

Heydər Əliyevin xalqa 31 dekabr tarixindəki sonuncu müraciəti 2002-ci ildə olmuşdu. Ümummilli lider onda da Qarabağ məsələsini əsas prooritet olara göstərərək demişdi:

"Bizim problemlərimiz də çoxdur. Hər sahədə problemlər var, bu, təbii bir haldır. Bu gün həll olunan məsələ artıq sabah günün tələblərinə cavab vermir. Ona görə də daim hərəkətdəyik, daim inkişafdayıq. Ancaq bir problem, Azərbaycanın demək olar ki, yarasıdır, bu da Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsidir və onun indiyə qədər həll olunmamasıdır. 2002-ci ildə bu sahədə çox işlər görülübdür. Birincisi, Minsk qrupunun həmsədrlərinin fəaliyyətini mən müsbət qiymətləndirirəm. Bundan başqa, Ermənistan və Azərbaycan prezidentləri arasında bilavasitə görüşlər keçirilir. Onu demək istəyirəm ki, Azərbaycan Prezidenti hansı beynəlxalq təşkilatda olursa, hansı ölkəni ziyarət edirsə, ya Azərbaycanda, yaxud da digər ölkələrdə hansı dövlət başçısı ilə görüşürsə, danışıqların əsas hissəsini Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi, Dağlıq Qarabağ problemi təşkil edir. Deyə bilərəm ki, bu yaxınlarda Praqada NATO-nun toplantısında hər bir natiqə beş dəqiqə söz demək hüququ verilmişdi. Mən bu beş dəqiqədən bir az da artıq danışdım, ancaq bütün danışığımın hamısını məhz bu problemə, Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarının azad edilməsinə, ərazi bütövlüyünün bərpa olunmasına, yerindən-yurdundan didərgin düşmüş soydaşlarımızın yerinə qayıtmasına həsr etdim.

Güman edirəm ki, 2003-cü ildə bu sahədə işlərimiz davam edəcək və biz bu məsələ ilə daha sürətlə, daha böyük səylə məşğul olacağıq və əminəm ki, məsələni sülh yolu ilə həll edəcəyik. Buna heç kəsin şübhəsi olmasın. Bəzən bizim cəmiyyətdə bu məsələni müharibə yolu ilə həll etmək fikirləri meydana çıxır. Bu yol heç vaxt inkar olunmur. Ancaq biz hələ çalışmalıyıq ki, sülh yolunun imkanlarından sona qədər istifadə edək. Güman edirəm ki, biz bu yolla gedərək, istədiyimizə nail ola biləcəyik".
 

Heydər Əliyevin 31 il əvvəl xalqa ünvanladığı ilk müraciətində qeyd etdiyi arzular bu gün gerçəkləşib. O zaman Ümumilli lider xalıq əmin etmişdi ki, respublikamızın ərazi bütövlüyünü, sərhədlərimizin toxunulmazlığını təmin etmək üçün bütün tədbirlər görüləcək. O, işğal olunmuş torpaqlarımız nəyin bahasına olursa-olsun azad ediləcəyinə, qaçqın-köçkünlərin öz evlərinə, obalarına qayıdacaqlarına, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü və dövlət suverenliyinin tamamilə təmin olunacağına söz vermişdi. 

Heydər Əliyevin ömrü arzularını həyata keçirməyə vəfa etmədi. Amma onun yarımçıq qalan işlərini oğlu, 2003-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmiş Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev gerçəkləşdirdi.

Azərbaycan uzun illər səbrlə dözdü, heç bir təsir və təzyiq qarşısında geri çəkilmədi, qətiyyətli və prinsipial mövqeyindən dönmədi, özünün strateji və taktiki planlarıyla hərəkət etdi...  

İnkişaf yolunda irəlilədi, müstəqil siyasət yürütdü, dövlətçiliyini möhkəmlətdi, Ordusunu qurdu, iqtisadiyyatını gücləndirdi, diplomatiyada çətin qələbələr qazandı...

Və Heydər Əliyevin 1993-cü ildə - o çətin və məşəqqətli dövrdə səsləndirdiyi arzular həyata keçdi:

- Azərbaycan Qarabağ müharibəsini uduzmuş dövlətdən savaşı qazanan dövlətə çevrildi...

- Məcburi köçkünləri işağaldan azad olunmuş torpaqlara - Qarabağa, Şərqi Zəngəzura həmişəlik qayıdışı gerçəkləşdi...

- Ərazi bütövlüyünü, dövlət suverenliyini tam şəkildə bərqərar etdi...

- Separatçılığa həmişəlik son qoydu...

- 200 ildən bəri davam edən “erməni problemi”ni kökündən həll etdi...

- Azərbaycan Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar yaratdı.

- Azərbaycan dünyanın sayılıb-seçilən dövlətləri sırasına qoşuldu, ona etimad artdı... 

- 44 günlük müharibədəki Qələbədən sonra dünyanın aparıcı dövlətləri, beynəlxalq təşkilatlar Azərbaycanla birmənalı olaraq hesablaşmağa, Bakının rəylərini nəzərə almağa başladı...


A.Qorxmaz