Bu gün dünyada Xərçənglə Mübarizə Günüdür. 2008-ci ildə yazılmış Ümumdünya Xərçəng Bəyannaməsinin məqsədlərini dəstəkləmək üçün Beynəlxalq Xərçənglə Mübarizə İttifaqı (UICC) tərəfindən keçirilir.
Ümumdünya Xərçənglə Mübarizə Gününün əsas məqsədi xərçəngin yaratdığı xəstəlikləri və ölümləri əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq və xəstəliyə diqqəti çəkmək üçün beynəlxalq ictimaiyyəti bir araya gətirməkdir.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, 2022-ci ildə dünyada təxminən 20 milyon yeni xərçəngə tutulma qeydə alınıb, 9,7 milyon insan xərçəngdən dünyasını dəyişib. Hesabata görə, hər beş insandan biri həyatında xərçəngə tutulur, hər doqquz kişidən, hər on iki qadından biri bu xəstəlikdən vəfat edir.
Təşkilatın proqnozlarına görə, 2050-ci ilə qədər hər il 35 milyon yeni xərçəngə tutulma qeydə alınacaq, bu da 2022-ci illə müqayisədə 77% artım deməkdir. Ekspertlər qeyd edir ki, pandemiya dövründə xərçəng diaqnozu və müalicəsi ciddi şəkildə azalıb. Dünyada 1 milyon xərçəng halı pandemiya səbəbindən vaxtında aşkar edilməyib. 2020-ci ilin ilk ilində xərçəng diaqnozu 23%, müalicə isə 28% azalıb. Xərçəngin erkən aşkar edilməsi üçün nəzərdə tutulan skrininq testləri də əhəmiyyətli dərəcədə azalıb, bəzi ölkələrdə isə bu rəqəm 59%-ə çatıb.
Modern.az Azərbaycanda xərçəng xəstələri ilə bağlı vəziyyəti öyrənmək üçün Azərbaycanın baş onkoloqu, Milli Onkologiya Mərkəzinin baş həkimi Azad Kərimli ilə həmsöhbət olub.
O bildirib ki, 2023-cü ildə Azərbaycanda 69435 nəfər onkoloji xəstə olaraq qeydiyyatda olub: "Onlardan 25257 nəfəri 5 il və 5 ildən yuxarı yaşayanlar təşkil edib. Çox əfsuslar olsun ki, xərçənglə mübarizə yalnız 4 fevralda yada düşür. Bu bütün dünyada problem olan bir xəstəlikdir, problem isə bir gündə qabardılmır. Bu hər saat, hər gün qabardılmalıdır. Bu mübarizəni hər gün sizli-bizli aparmalıyıq".
Onkoloqun sözlərinə görə, mübarizə dedikdə ilk yerdə maarifləndirmə durur.
"Maarifləndirmə isə bu gün 0 dərəcəsindədir. Çünki ən güclü maarifləndirmə mexanizmi televiziyalardır. Televiziyalarda da bizim müğənnilərimiz, aktrisalarımız, aktyorlarımız, aparıcılarımız imkan verməzlər ki, bir saat onkologiyaya həsr olunsun, bir onkoloq çıxıb xəstəlik haqqında əhalini maarifləndirsin. Bunun nəyi pisdir ki?! Ona görə də mübarizədə maarifləndirmədən başlamaq lazımdır, bu isə tək onkoloqun işi deyil. Bütün əhali, səhiyyə sistemi əl-ələ verib bu işi görməlidir".
