Azerbaycan diplomasisinin Şuşa tarafı
Günümüz dünyasında başarı kazanmanın temel yolu zamanı kazanmaktır. 44 günlük Zafer savaşı, 24 saatten az süren antiterror tedbirleri söylediklerimizin bariz örneğidir.
Ve bu çeviklik Azerbaycan'da birçok alana sirayet etmiştir. Diplomasimiz bu anlamda örnek gösterilebilir. En ilginci ise, bu hız işgalden azat edilmiş Şuşa'yı kültür başkenti olmasının yanı sıra diplomasinin de ciddi bir mekanı olarak kabul ettiriyor.
Diplomasi bilgi, eğitim, çeviklik, dünyevilik ve ayak uydurma becerisi gerektirir. Görünen o ki, Azerbaycan bu masayı hem de Şuşa'da yeni bir düzenle hazırlıyor.
Şuşa, Azerbaycan'ın gücünün diplomasideki göstergesidir. Burada yapılan görüşmeler Azerbaycan'ı kesinlikle bölgeden çıkarak küresel siyaset masasında yerini sağlamlaştırıyor.
Büyük olasılıkla, bir süre sonra tüm bunlar Şuşa diplomasisi olarak tarihe yazılacak. Çünkü Şuşa ülkemizin siyasi nüfuzunun, diplomatik masasının yeni adresidir. Bu, dünyaya açık bir mesajdır ki, Şuşa Azerbaycan'ın, bölgenin, hatta dünyanın gelecekteki diplomasi merkezidir.
Şuşa'nın diplomatik başkent olarak şekillenmesi, aslında Azerbaycan'ın geleneğe sadakatinin devamıdır. Bu şehir tarihsel olarak milli kimliğin, kültürün, müziğin ve maneviyatın beşiği olmuştur. Şimdi o beşik diplomasi için de bir dayanak noktasına dönüşüyor. Burada yapılan görüşmeler milli kimliği koruyarak modern dünyaya entegrasyon mesajı veriyor. Azerbaycan geleneğe sadık kalmakla birlikte, yeni dönemin gereklerine de ayak uyduruyor. Şuşa'da diplomasi milli ruh ve uluslararası protokol üzerine kuruluyor.
Bu, Azerbaycan'ın kendi kökleri üzerinde siyasi kültürünü geliştirdiğini teyit ediyor.
Şuşa'da gerçekleşen görüşmelerde devletlerarası en yüksek protokol kuralları uygulanıyor. Devlet marşlarının çalınması, fahri kıta düzeni ve kırmızı halı töreni artık Şuşa'da bir geleneğe dönüşmüştür.
Karabağ atlarının gösterisi ve milli kültürün etkinliklere katılması ise Azerbaycan diplomasisine özel bir renk katıyor. Bu törenler formal ritüellerle süslenmiyor. Şüphesiz ki kültür ve diplomasinin sentezidir. Şuşa'da uygulanan protokol, Azerbaycan'ın dünyaya sunduğu yeni diplomatik modeldir. Burada sanat ve siyaset, işgal faktörü ve azat edilerek yeniden inşa platformu bir araya getirilerek farklı bir deneyim yaratılıyor.
Şuşa kısa sürede uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapabilecek seviyeye getirilmiştir. Şehrin altyapısının yenilenmesi, lojistik imkanlarının artırılması ve güvenlik tedbirlerinin güçlendirilmesi buna hizmet ediyor.
Burada yapılan toplantılar gösteriyor ki, Şuşa diplomasi için teknik ve siyasi açıdan da tamamen hazırdır. Dünya liderlerinin Şuşa'ya ziyareti bunun en açık kanıtıdır.
Azerbaycan, Şuşa'yı uluslararası alemin kabul ettiği bir merkeze dönüştürmekte kararlı ve süreklidir.
Bu kararlılık diplomasinin yanı sıra ülkenin stratejik bakış açısının da göstergesidir.
Evet, tüm dünya Şuşa'yı küresel düzeyde etkinliklerin düzenlenmesi için güvenilir bir mekan olarak kabul ediyor.
Şuşa'ya gelen dünya liderlerinin sayısı günbegün artıyor. Hatta komşu ülkelerin başkentleri 2025 yılında Şuşa'nın ağırladığı dünya liderlerinin sayısı kadar resmi konuk ağırlayamamıştır.
Türkiye Cumhurbaşkanı Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Qurbanqulu Berdiməhəmmədov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın ziyaretleri önemli örneklerdir.
Buna ek olarak, Birleşik Arap Emirlikleri Cumhurbaşkanı Şeyx Məhəmməd bin Zayed ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko de Şuşa'yı ziyaret etmişlerdir. Hankendi'ne gelen liderleri de buraya ekleyebiliriz.
Her bir liderin Şuşa'da bulunması hem kendileri hem de dostları tarafından şehrin dünyada kabul edildiğini gösteriyor. Bu ziyaretler diplomasi tarihimize özel sayfalar olarak yazılıyor.. Şuşa diplomasi haritasında kendi yerini sağlamlaştırıyor.
Şuşa, Türk dünyasının manevi ve siyasi ortak platformuna dönüşmektedir. Burada düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı devlet başkanları zirvesi bunun açık bir örneğidir. Şuşa, Türk dilli halkların ortak geleceğinin tartışıldığı bir mekana dönüşüyor.
Bu şehir, Türk devletleri arasında hem manevi bağları güçlendiriyor hem de siyasi işbirliğini sağlamlaştırıyor. Şuşa, Türk dünyasının ortak diplomatik dili oluyor. Burada alınan kararlar sadece Azerbaycan'da kalmıyor, tüm Türk dünyası için önemlidir. Bu sebeple Şuşa, aynı zamanda uluslararası ölçekte kabul görmüş Türk birliğinin başkentidir.
Şuşa'daki toplantılar da devlet başkanlarının katılımıyla sınırlı kalmıyor. Diplomatik misyon temsilcilerinin defalarca Şuşa'ya ziyaretlerine şahit olduk.
Azerbaycan'ın yurt dışındaki büyükelçileri, uluslararası kuruluşların temsilcileri Şuşa'daki toplantılara katılıyor. Diasporla İş Üzere Devlet Komitesi aracılığıyla neredeyse her ay Şuşa dünyaya tanıtılıyor.
Tüm sayılanlar, şehrin diplomasi haritasında önemli bir konuma yükseldiğini, Şuşa'da düzenlenen büyük etkinliklerin Azerbaycan'ın dünyaya açık olduğunu gösteriyor. Her görüş bölgesel ve küresel meselelerin tartışmasına dönüşüyor.
Demek ki, Şuşa aynı zamanda bir tartışma şehridir.
Burada Şuşa'da düzenlenen Uluslararası Medya Forumlarının adı mutlaka anılmalıdır. Birincisi, çünkü şimdi medya ile diplomasi eşit adımlarla ilerliyor.
Diğer yandan, Azerbaycan kendi zaferinde asker, medya ve diplomasi formülünü yaratmıştı. Bu anlamda Şuşa'da düzenlenen Uluslararası Medya Forumları, azat edilmiş şehrin diplomasi merkezine dönüşmesinde eşsiz bir role sahiptir.
Uluslararası medyadan alıntılar da bunun somut kanıtıdır. Bu alıntılar gösteriyor ki, Şuşa artık siyasetin, diplomasinin ve uluslararası medya görüşmelerinin merkezi olarak kabul ediliyor.
Şuşa'da düzenlenen Medya Forumu, katılımcıları ve konuşmaları aracılığıyla, bu şehri yeniden yapılanma sembolü olmaktan çıkararak aktif bir diplomatik arena rolünü üstleniyor.
Ve en önemlisi ise, Şuşa'daki tüm görüşmeler insanlığa, barışa hizmet ediyor.
Savaştan 30 yıl acı çeken Şuşa, her görüşmede dünyayı barışa çağırıyor.
Evet, Şuşa aynı zamanda dünyanın BARIŞ MERKEZİdir.
Elnur Əmirov
