Modern.az

Azerbaycan'ın Milli Güvenlik Konsepti DEĞİŞECEK

Azerbaycan'ın Milli Güvenlik Konsepti DEĞİŞECEK

Analitik

17 Ekim 2025, 13:51

2007 yılında Azerbaycan'da Milli Güvenlik Konsepti kabul edildi. Konseptin 4.1.1. maddesinde şöyle denilmektedir:

“Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprakları bir bütündür, dokunulmazdır ve bölünmezdir. Uluslararası hukukta belirlenmiş tüm araçları kullanarak kendi toprak bütünlüğünü yeniden sağlamak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin milli güvenlik politikasının en temel görevidir. Toprakların işgal edilmesi ve etnik temizlik, evrensel değerlere ve Avrupa değerlerine, ayrıca barış, demokrasi, istikrar ve bölgesel işbirliği ilke ve ideallerine aykırıdır. Ermenistan-Azerbaycan ihtilafının çözümüyle ilgili Azerbaycan Cumhuriyeti'nin çabaları, devletlerarası siyasi bir anlaşmaya varılmasıyla sınırlı değildir ve bu anlaşmaya ulaşıldıktan sonra iki halk arasında kalıcı, karşılıklı barış ve anlayışın tesis edilmesine yönelecektir. Azerbaycan Cumhuriyeti, kendisine karşı saldırının ve topraklarının bir kısmının işgalinin sonuçlarını ortadan kaldırmak için ihtilafın AGİT Minsk Grubu çerçevesinde barış yoluyla çözülmesinin taraftarı olmaya devam etmektedir. İhtilafın çözümünün hukuki ve siyasi esasları, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 1993 yılında kabul ettiği 822, 853, 874 ve 884 sayılı kararlarına, ayrıca AGİT'in, Avrupa Konseyi'nin ilgili belge ve kararlarında yer alan uluslararası hukukun norm ve ilkelerine dayanmaktadır. Bu belgeler, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve uluslararası alanda tanınmış sınırlarının dokunulmazlığını bir kez daha teyit etmiştir. İhtilaf, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin işgal edilmiş tüm topraklarından Ermenistan silahlı kuvvetlerinin çekilmesi, bu topraklarda Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenlik haklarının yeniden tesis edilmesi, zorla çıkarılmış Azerbaycanlıların kendi ata yurtlarına geri dönmesi, Dağlık Karabağ bölgesinin Azerbaycanlı ve Ermeni topluluklarının barış içinde bir arada yaşamasını ve Azerbaycan Cumhuriyeti bünyesinde yüksek düzeyde özyönetimi sağlayan hukuki statünün yasal ve demokratik süreç çerçevesinde geliştirilmesi, ülkenin genel ekonomik gelişimi, bölgesel entegrasyon çerçevesinde bu bölgenin iletişimlerinin yeniden inşası ve sosyo-ekonomik yükselişi için koşulların yaratılması temelinde çözülmelidir. Azerbaycan Cumhuriyeti, Ermenistan tarafından işgal edilmiş topraklarında uluslararası hukukun norm ve ilkelerinin ihlali ve bu topraklardaki yasa dışı faaliyetlerle ilgili meseleleri daima dikkat merkezinde tutmaktadır. Ermenistan'ın bir zamanlar Azerbaycanlıların yaşadığı bölgelerinde ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin işgal edilmiş topraklarında tarihi ve kültürel mirasın yok edilmesi, Azerbaycanlıların yerleşim yerlerinin çehresinin değiştirilmesi gibi olguların araştırılması ve buna uygun bir değerlendirme yapılması için Azerbaycan Cumhuriyeti, mevcut siyasi ve hukuki araçları kullanarak bundan sonra da gerekli tedbirleri alacaktır. İşgal edilmiş topraklarda yasa dışı yerleşim ve doğal kaynakların sömürülmesi ve gasp edilmesi bu açıdan özel dikkat merkezinde tutulacaktır. Ermenistan-Azerbaycan ihtilafıyla ilgili olarak devlet organlarının ve sivil toplumun uluslararası düzeyde ve ülke içinde faaliyetlerinin ve çabalarının uyumlaştırılması, Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı saldırı ve topraklarının bir kısmının işgali sırasında Azerbaycanlılara karşı işlenen soykırım, insanlığa karşı ve savaş suçlarının takibi, "Ermeni sorunu"nun kapsamlı, derinlemesine incelenmesi, gerçeklerin ortaya çıkarılması ve uluslararası kamuoyunun dikkatine sunulması, ihtilafa uluslararası düzeyde hukuki bir değerlendirme yapılmasının sağlanması amacıyla karmaşık çalışmaların yürütülmesi ve diğer yönlerde ardışık tedbirler uygulanmalıdır.”

Görüldüğü gibi, konseptte belirtilenlerin çoğu zaten çözümünü bulmuştur. Yani şimdi ne topraklarımız işgal altındadır ne de zorunlu göçmen sorunu vardır. Bunu ve yeni çağrıları dikkate alarak Milli Güvenlik Konsepti'nde değişikliklere ihtiyaç olduğu açıkça görülmektedir.

Konuyla ilgili olarak Modern.az-a konuşan Milli Meclis Savunma, Güvenlik ve Yolsuzlukla Mücadele Komitesi'nin üyesi Aydın Mirzəzadə, Milli Güvenlik Konsepti'nin bazı hükümlerinin zaten yerine getirildiğini belirtti:

“En önemlisi, konseptin belirli hükümlerinin Azerbaycan devleti tarafından yerine getirilmiş olmasıdır. Milli Güvenlik Konsepti 2007 yılında kabul edildiğinde, Azerbaycan'ın önünde çok ağır sorunlar duruyordu. Dünyada meydana gelen değişiklikler ister istemez devletlerin önüne yeni çağrılar koymaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımız yakın zamanda Uluslararası Hakimler Birliği'nin Bakü'de düzenlenen toplantısına yaptığı konuşmada da bu çağrıların bazılarını dile getirdi. Ülke başkanı yapay zeka, ekonominin dönüşümü ve benzeri konulara değindi.”

Milletvekili, bu açıdan konseptte değişikliklerin yapılmasının tamamen beklendiğini kaydetti:

“En büyük sorunlar çözüldü. Topraklarımız işgalden azat edildi ve eski zorunlu göçmenler ata topraklarına geri dönüyorlar. Yani bu açıdan Milli Güvenlik Konsepti'nde değişiklik yapılması beklenmektedir. Bu,  artık bir zaman meselesidir. Yukarıda dile getirdiğimiz hükümlerin konseptten çıkarılmasının yanı sıra, Sayın Cumhurbaşkanı'nın dile getirdiği konuların da orada yer alması beklenmektedir.”

Instagram
Gündəmdən xəbəriniz olsun!
Keçid et
REGİON ÇALXALANIR! Kritik xəbərdarlıq: İrana hücum olacaq!