25 yılı aşkın süredir Rusya'ya liderlik eden Vladimir Putin dün 73. yaş gününü kutladı.
Araştırmalara göre, Putin şu anda dünyada en güçlü şekilde korunan liderlerden biridir. Onun güvenliğinden sorumlu kişiler - yani kişisel korumaları - sadece fiziksel güç açısından değil, aynı zamanda profesyonellik, sadakat ve yüksek hazırlık seviyesi ile de öne çıkmaktadırlar. Peki bu kişiler kimlerdir ve Putin nasıl korunmaktadır?
Modern.az birkaç gün önce Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Hizmeti Başkanı Aleksey Rubejnoy'dan bahseden bir araştırma yazısı sunmuştu. Bu yazının devamı olarak Putin'in korumaları hakkında bir sonraki materyali dikkatinize sunuyoruz.
Vladimir Putin'i koruyan ana kurum - Federal Koruma Servisi (FMX) - Rusya'nın en kapalı ve gizemli teşkilatlarından biridir. 1996 yılında kurulan bu servisin temel görevi, cumhurbaşkanının, yüksek rütbeli devlet yetkililerinin, stratejik tesislerin ve resmi etkinliklerin güvenliğini sağlamaktır. Servis, eski SSCB döneminden miras kalan ve “KGB”nin elit yapısına dayanan ciddi bir seçilim süreciyle oluşmaktadır.
Putin'in kişisel korumaları tesadüfi insanlar değildir. Onlar, Federal Koruma Servisi bünyesinde faaliyet gösteren "Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Hizmeti" adlı özel bir birimden seçilirler. Buraya girebilmek için adayların aşağıdaki kriterlerden geçmeleri gerekmektedir:
Yaş: 35'ten büyük olmamalıdır;
Boy: 180 cm'den kısa olmamalıdır;
Fiziksel hazırlık: Yüksek seviyede dayanıklılık, dövüş becerileri;
Psikolojik testler: Karar verme yeteneği, baskı altında sakin kalma becerisi;
Güvenlik araştırması: Ailesi dahil tüm geçmişi araştırılır;
Sadakat testleri: Devlete ve şahsen cumhurbaşkanına sadakat.
Cumhurbaşkanlarının korumaları devlet sırlarının taşıyıcısıdırlar – Onlar devlet başkanlarının kişisel rejimi, planları, hatta sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olurlar. Rusya yasalarına göre, korumalar cumhurbaşkanı hakkındaki bilgileri açıklamaya ömür boyu yasaklıdırlar.
Araştırmalara göre, Vladimir Putin'in yanında görünen korumalar sadece “vitrin”dir. Görünmeyen güvenlik görevlileri, keskin nişancılar, gözlemciler, istihbarat dronları ve özel iletişimle donatılmış kişiler de bulunmaktadır. Her resmi ziyaretten önce cumhurbaşkanının gideceği mekan günlerce kontrol edilir.
Putin'in korumalarının ortalama yaşı şu anda 36'dır. Onlar esasen, çeşitli dövüş sanatlarında atletik dereceleri veya unvanları olan kişilerdir.
Putin'in seyahatleri, yerel saat ve tarih açıklanmadan birkaç gün önce Federal Koruma Servisi tarafından güvenlik amacıyla gizlice planlanır.
Vaktiyle Putin'in çevresinde bulunmuş eski korumalardan birkaçı sonradan basında görünerek belirli açıklamalar yapmışlardır. Örneğin, eski koruma Gleb Karakulov 2023 yılında Batı'ya kaçarak bir dizi sansasyonel açıklama yapmıştı. O, Putin ile ilgili bazı “kapalı yaşam tarzı” detaylarını paylaşmıştı - örneğin, cumhurbaşkanının hiçbir zaman cep telefonu kullanmaması, özel trenle seyahat etmesi ve iz bırakmamak için belirli protokollere uyması gibi...
Batı basınındaki araştırmalarda, Vladimir Putin'in güvenliğinin askeri ve teknolojik açıdan en yüksek seviyede korunduğu itiraf edilmektedir. Onun korumaları sadece fiziksel değil, aynı zamanda siyasi ve bilgi güvenliğini de sağlayan elit kadrolardır. Onlar Rusya devletinin en gizemli ve güvenilir kişileri olarak kabul edilirler. Putin'in korumaları yüksek makamlara can atmazlar, devlet başkanına sadıktırlar ve cumhurbaşkanı uğruna sadece öldürmeye değil, ölmeye de hazırdırlar. Ancak Putin istediğinde, onları çeşitli görevlere atar ve bu türden yeterince örnek bulunmaktadır.
“Dosye” Merkezi, Rusya Cumhurbaşkanı'nın saldırılardan, zehirlenmelerden ve telefon dinlemelerinden nasıl korunduğunu araştırmıştır. Bu araştırma sırasında 2021 yılında çekilmiş "Bizim Hizmet" filminden yararlanılmıştır. Söz konusu film kamuoyuna açık olmadığından ve televizyonda yayınlanmadığından, büyük olasılıkla Federal Koruma Servisi'ne bağlı kişilerin sınırlı bir kitlesi için tasarlanmıştır.
Araştırmalara göre, 2018 yılında Putin'in kişisel korumalarının maaşı yaklaşık 80 bin ruble idi. Şimdi ise bu miktarın 180.000 ile 226.000 ruble arasında değiştiği belirtilmektedir.
Putin'in korumaları onu tüm yurt içi ve yurt dışı seyahatlerinde refakat eder ve uçakta cumhurbaşkanıyla birlikte uçarlar. Korumalar Putin'in tüm ikametgahlarını, dairelerini kontrol ederler.
Rusya cumhurbaşkanının seyahatleri sırasında refakat heyeti ikiye ayrılır: bazıları doğrudan Putin ile gider, diğerleri ise varış yerine önceden ulaşırlar. Federal Koruma Servisi tüm ulaşımı - hem otomobilleri hem de zırhlı trenleri - sağlar ve savaş uçakları uçuşlar sırasında cumhurbaşkanının uçağına eşlik eder.
Cumhurbaşkanını yurt dışı seyahatleri sırasında bir eskort grubu refakat eder. Grup üyelerinin sayısının 100'e yakın olduğu tahmin edilmektedir.
Araştırmalara göre, Putin'in aşçıları da askerdir ve çeşitli rütbelere sahiptirler. "Bizim Hizmet" filmi, her bir aşçı ve garsonun gerçekten nasıl "özel gereksinimleri olan bir çalışan" olduğunu tasvir etmektedir. Bu gereksinimler arasında ateşli silah eğitimi, dövüş eğitimi ve taktik eğitim bulunmaktadır.
“Biz de boş vaxtlarımızda atıcılıq meydançasına gedirik, müəyyən taktiki məşqlərlə də məşğul oluruq", - aşçılardan biri filmde diyor.
Aşçılar için temel kurallar eldiven takmak, günde birkaç kez üniformalarını değiştirmek, ellerinde kesik olup olmadığını kontrol ettirmektir. Cumhurbaşkanlığı mutfağına getirilen tüm gıda maddeleri kapsamlı bir şekilde kontrol edilir. Özel denetime rağmen, devlet başkanı için hazırlanan tüm yemekleri her zaman önce korumalar tadar. Zehirli bir yemek hazırlanırsa, önce onlar zehirleneceklerdir.
“Bizim Hizmet” filminde Putin'in tercihleri şöyle tasvir edilir: o, “fast food” yemez ve akşamları etten uzak durmaya çalışır. Onun favori yemekleri arasında patlıcan mezeleri, Olivier salatası ve av hayvanlarının karaciğeri bulunmaktadır. Putin sıradan çay içmez; resmi etkinlikler sırasında onun için kuşburnu ve zencefil çayı hazırlanır. Cumhurbaşkanı çok nadir durumlarda alkollü içki tüketir.
Putin'i seyahatlerde aşçılar da refakat eder. Onun aşçısı Vladimir Olegoviç “Bizim Hizmet” filminde şöyle der: "Lider nerede olursa olsun, biz oradayız. Yani, ister iş gezisi, ister tatil, isterse de özel bir tören olsun, biz her zaman oradayız. Büyük bir etkinlik olduğunda biz de onu denetleriz. Evet, resmi etkinliklerde çalışan aşçılar da var. Ama biz onları denetleriz".
Putin ile ilgili sadece gıdaya değil, çevreye ve temizliğe de ciddi talepler konulmuştur. Cumhurbaşkanlığı Ofisi her gün özel ürünlerle temizlenir, bu uygulamaya henüz pandemiden önce başlanmıştır.
Cumhurbaşkanlığı Koruma Servisi, kendi çalışanları için geniş imkanlar yaratmaktadır. Örneğin, onlar görev alabilirler. Buna örnek olarak cumhurbaşkanının eski koruması Aleksey Dyumin gösterilmektedir. A. Dyumin 1999 yılından beri Putin'i korumuştur. 2016 yılında Dyumin Tula vilayetinin valisi, 2024 yılında ise cumhurbaşkanının yardımcısı ve Devlet Konseyi'nin sekreteri olmuştur. 2016 yılında Rusya Milli Muhafızları'nın kontrolünü ele geçirmiş Viktor Zolotov, ayrıca Yaroslavl, Astrahan ve Kaliningrad vilayetlerinin valisi görevlerinde bulunmuş Dmitri Mironov, Sergey Morozov ve Yevgeni Ziniçev de vaktiyle Putin'in korumaları olmuşlardır.
Eski koruma Valeri Pikalev ise 2019 yılında Sankt-Peterburg'un vali yardımcısı olmuş ve 2024 yılından beri Federal Gümrük Servisi'ne liderlik etmektedir.
“Dosye” Merkezi, resmi fotoğraf bilgilerine dayanarak, son bir yılda Putin'i seyahatlerinde en çok refakat eden korumaların şunlar olduğunu belirlemiştir: Anton Afinogenov, Andrey Annenkov, Aleksandr Qorelikov, Anatoli Koçkin, Konstantin Panin, Maksim Stepanov, Dmitri Fomin, Yaroslav Çubko, Yuri Şurov.
Böylece, Putin'in korumaları onun günlük hayatının ve siyasi faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçasıdır. Onların işi çoğu zaman görünmez olsa da, aslında ülkenin istikrarında önemli bir rol oynamaktadırlar.
Rusya için liderin güvenliği sanki bütün bir rejimin güvenliği ile aynıdır. Putin'in korumaları da bu rejimin ayrılmaz bir parçası olarak kalmaktadırlar.
Sonuç olarak, Vladimir Putin'in korumaları sadece onun fiziksel güvenliğini sağlayan kişiler değil, aynı zamanda devletin gücünü ve yönetim sisteminin ne derecede merkezileştiğini yansıtan sembollerdir. Onların faaliyetleri, Rusya liderliğinde güvenlik ve kontrole verilen büyük önemi bir kez daha göstermektedir.
Ə.Qafarlı
