Cumhurbaşkanlığı İdaresi'nin cezai sorumluluğa tabi tutulan eski başkanı, akademisyen Ramiz Mehdiyev'in adı gündemden düşmüyor. Örneğin, sosyal ağlarda onunla ilgili açılan tartışmalardan birinde Mehdiyev'in çok yüksek - “göz kamaştırıcı miktarda” emekli maaşı aldığı belirtiliyor. Bu iddialara göre, Mehdiyev 10-12 bin arasında emekli maaşı alıyor.
Belirtmek gerekir ki, Azerbaycan'da asgari emekli maaşı 1 Şubat 2025'ten itibaren 320 manat olarak belirlenmiştir. Eğer Mehdiyev ile ilgili emekli maaşı iddiası doğruysa, o zaman onun emekli maaşının fantastik bir miktarda olduğunu vurgulamak mümkündür.
İddialara rağmen, Ramiz Mehdiyev'in aylık emekli maaşının somut miktarını belirtemiyoruz. Çünkü Devlet Sosyal Koruma Fonu bu miktarı vatandaşın rızası olmadan resmi olarak açıklamıyor.
Modern.az sitesi Mehdiyev'in emekli maaşı miktarını araştırmaya çalıştı.
Ancak akademisyenin emekli maaşını hesaplamanın da oldukça zor olduğu ortaya çıktı. Bunun için gerekli bilgiler (aldığı resmi maaş, kıdem süresi, ek ödemeler) tam olarak bilinmiyor. Ancak kesinlikle belirtebiliriz ki, uzun yıllar Cumhurbaşkanlığı İdaresi başkanı, Milli Bilimler Akademisi başkanı gibi yüksek görevlerde çalışmış bir kişinin emekli maaşı, sıradan bir emekli maaşından on-yirmi kat daha yüksektir.
Azerbaycan'da devlet memurlarının, milletvekillerinin, yüksek rütbeli kişilerin emekli maaşı, hizmet süresine ve görevinin resmi maaşına göre belirli yüzdelerle hesaplanır - örneğin, milletvekilleri için “yaklaşık maaşın %80'ine kadarı” gibi bir madde bulunmaktadır.
Uzmanlar, Ramiz Mehdiyev gibi yüksek rütbeli bir memurun emekli maaşının teorik olarak ortalama emekli maaşından kat kat yüksek olabileceğini belirtiyorlar — çünkü yüksek maaş, uzun çalışma süresi, üst düzey devlet memuru olarak özel ek ödemeler burada özel rol oynayan faktörlerdir.
Mehdiyev, 1995–2019 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı İdaresi başkanı olarak görev yapmıştır. Bu, “yüksek görev + uzun kıdem” anlamına gelmektedir. O, 2019-2022 yılları arasında Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi'nin (AMEA) başkanlık görevini de yürütmüştür.
Bunun yanı sıra, 87 yaşındaki akademisyen 2007 yılından beri AMEA'nın asil üyesidir. Ülke başkanının kararnamesine göre, 1 Kasım 2018'den itibaren Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi asil üyelerinin aylık rütbe maaşları 2000 manat olarak belirlenmiştir.
Yani Ramiz Mehdiyev şu anda sadece akademik rütbesi nedeniyle ayda 2000 manat almaktadır.
Ramiz Mehdiyev'e 2003 yılından, yani 65 yaşını doldurduğu zamandan itibaren emekli maaşı bağlanmıştır. O dönemden günümüze kadar emekli maaşları defalarca yıllık olarak endekslenmiş olup, bu durum aldığı emekli maaşının miktarının artmasına etkisiz kalmamıştır.
Yürürlükte olan “Devlet Memurlarının Emeklilik Teminatı Hakkında” Kanun'a göre, 18 Ekim 1991 tarihine kadar devlet, sovyet ve parti organlarında geçen çalışma süresi de emekli maaşının belirlenmesi şartlarına dahildir. Biyografisinde belirtildiği gibi, Ramiz Mehdiyev 1965'ten 1991'e kadar eski sovyet-parti-devlet sisteminde çeşitli görevlerde bulunmuştur.
“Devlet Memurlarının Emeklilik Teminatı Hakkında” Kanun'un 6.1.3. maddesine göre, devlet memurluğu görevinde 10 yıldan 15 yıla kadar hizmet süresi olan kişiye devlet maaşının %55'i oranında, 10 yıldan fazla hizmet süresinin her yılı için devlet maaşının %5'i oranında eklenmekle birlikte, ancak devlet maaşının %80'i oranından fazla olmamak kaydıyla emekli maaşı miktarı belirlenir.
Kanunun 7.1. maddesinde şöyle denilmektedir: “ Emekli maaşı almak için başvuranın isteği üzerine devlet maaşı onun başvurduğu günden önceki devlet memurluğunun 24 ayı veya art arda gelen herhangi 60 ayı boyunca aldığı devlet maaşından, devlet maaşındaki sonraki artışlar da dikkate alınarak hesaplanır”.
Ramiz Mehdiyev gibi uzun yıllar yüksek görevde bulunmuş bir kişinin emekli maaşı miktarının fantastik olması hukuki açıdan gerekçelendirilse de, toplumsal açıdan tartışma ve sorular doğurmaktadır.
A.Qorxmaz
