“Genel eğitim hakkında” kanununa teklif edilen değişikliğe göre, öğretmenlerin maaşı ders saatine göre değil, çalışma saatine göre belirlenecektir.
Geçtiğimiz gün parlamentin birkaç komitesinin ortak toplantısında “Azerbaycan Cumhuriyeti'nin 2026 yılı devlet bütçesi hakkında” kanun tasarısının müzakeresi sırasında bilim ve eğitim bakanı Emin Emrullayev de bunu doğruladı.
"Sertifikasyon yaklaşımımızın bir sonraki aşamasında (2027–2030 yılları) temel amaç, öğretmenlik mesleğinde saatlik, yarı zamanlı, tesadüfi ders verme pratiğini ortadan kaldırmaktır. Öğretmenlerin işini kalıcı ve profesyonel bir temelde kurmak gerekmektedir. Nasıl ki her birimizin 9:00–18:00 çalışma programı varsa, öğretmenler için de kalıcı bir çalışma modeli oluşturulmalıdır.
Bu model tamamen gönüllü olacaktır. Hiç kimse zorlanmayacaktır. Rekabetçi, yüksek maaşlı, tam gün çalışan bir öğretmen modeli oluşturulacaktır. Bu öğretmenin haftalık ders yükü 18–24 saat olacak, kalan saatlerde ise eğitimle ilgili diğer faaliyetlerle meşgul olacaktır – konular hazırlayacak, velilerle çalışacak, öğrencilerle bireysel yaklaşımlar kuracak ve benzeri.
Bu göreve yalnızca sertifikasyonda yüksek sonuç göstermiş öğretmenler seçilecektir. İstemeyenler ise yine de Sovyet döneminden kalma saatlik sistemde - "stavka" esasında faaliyet gösterebilir.
Ancak anlamalıyız ki, bu sistemin alternatifi yoktur ve “stavka” sistemi artık kendini doğrulamıyor. Bu, değişmesi ve 100 yıllık eski tecrübeden kurtulması gereken bir reformdur", - bakan kaydetti.
Yeni değişiklik bir dizi soru doğuruyor: örneğin, her gün 9 saat çalışan öğretmenlerin maaşı ne kadar artacak?
Modern.az'a yaptığı açıklamada eski milletvekili Sona Aliyeva, dünyada öğretmen maaşının çalışma gününe göre hesaplanmasının normal bir eğitim modeli olduğunu belirtti.
“Ancak bu ülkelerin hepsinde çalışma günü yapılandırılmıştır. Öğretmenin kaç saati ders, kaç saati hazırlık, kaç saati öğrenciyle bireysel çalışma olduğu net bir şekilde yazılır. Bizde ise şimdilik sadece “öğretmen 09:00-18:00 okulda olacak” tezi dile getiriliyor. Eğer bu model içerik olmadan uygulanacaksa, sonuç kalite değil, sadece “zorunlu çalışma günü” modeli olacaktır”.
Eski milletvekilinin sözlerine göre, uluslararası tecrübe gösteriyor ki, öğretmen 40 saat çalışıyorsa, bunun yalnızca yarısı ders olur:
“Kalan saatler sakin kabinelerde hazırlık, değerlendirme ve okulun diğer meseleleri üzerine ekip çalışmasıdır. Bizde ise öğretmenin masa, bilgisayar, bireysel çalışma için oda gibi temel şartlara sahip olmayan yüzlerce okul var. Yani sadece saat artırmakla dünya standardına geçmek mümkün değildir. İkinci önemli nokta: tam gün çalışma ancak öğretmenin maaşı gerçek anlamda yükselirse etki eder. Çünkü çalışma saati artıp, maaş aynı kalırsa, bu reform motivasyon değil, memnuniyetsizlik yaratacaktır. Dünya tecrübesinde öğretmenlerin mesleğine ilginin azalması sebeplerinden biri de işte bu uyumsuzluktur - yüklenme artıyor, değer ise artmıyor”.
Sona Aliyeva ayrıca vurguladı ki, üçüncü problem ise öğretmen açığı riskidir:
“Sertifikasyonda yüksek puan talebi konulursa, üniversitelerde öğretmen yetiştiriciliğinin güçlenmesi gerekir. Bizde hala pedagojik uzmanlıklara düşük puanla kabul gerçekleştiriliyor, sonunda ise öğretmenliğe adaylar MİQ sınavından geçemiyorlar. Eğer talepler artar, destek artmazsa, gelecekte yüzlerce kadro boş kalacaktır”.
Sona Aliyeva aynı zamanda belirtti ki, teknik olarak, çalışma saatine göre maaş modeli esasen doğrudur:
“Ancak bu, ancak çalışma saatinin içeriği net bir şekilde belirlenirse, okulların maddi-teknik altyapısı bu modele hazır olursa, belge ve kağıt işleri azaltılırsa, öğretmene gerçek pedagojik zaman ve bağımsızlık verilirse, maaş artışı sadece sözde değil, rakamlarla beyan edilirse, baskı ve denetim rejimi değil, profesyonel gelişim sistemi kurulursa etki edecektir”.
Mülakat yaptığımız kişinin görüşüne göre, aksi takdirde, çalışma saatini artırmakla kalite yükselmeyecek, aksine özel ders verme daha da güçlenecektir.
“Aynı zamanda, öğretmenin yükü artacak, öğretmenlik mesleğine ilgi azalacaktır. Kısacası, bize ek saat değil, akıllıca tasarlanmış bir öğretmen modeli gerekmektedir. Eğer bu reform düşünülmüş bir şekilde hayata geçirilirse, eğitim kazanacaktır. Eğer aceleci ve mekanik olarak uygulanırsa, kaybeden öğretmen ve öğrenci olacaktır” ,- diye Sona Aliyeva vurguladı.
