Məşhur qırğız yazıçı Çingiz Aytmatovun “İ dolşe veka dlitsya den (“И дольше века длиться день") adlı əsərini Azərbaycan dilinə "Gün var, əsrə bərabər" kimi tərcümə etmək qeyri-peşəkarlıqdır. Guya adı milliləşdiriblər”.
Modern.az-ın məlumatına görə, bu fikirləri tərçüməçi Nadir Qocabəyli bildirib.
“Axı dilimizdə belə ifadə, deyim yoxdur. Eyni zamanda, orijinal təhrif olunub.
Romanın adı "Gün var əsrdən uzun", "Əsrdən uzun gün", "Əsrdən uzun çəkər gün", "Bəzən əsrdən də uzun olur gün" şəkillərində tərcümə olunsaydı, orijinalı daha doğru əks etdirər, dilimizdə də pis səslənməzdi.
Yoxsa bu bayağı "yaradıcı" yanaşma, milli hoqqabazlıq kimə lazımdır?
Başqalarının yazdığı əsər üzərində dəlləklik etməkdənsə, ortaya orijinal əsərlər və adlar qoymaq lazımdır.... bu doğru ad və tərcümə üsulu deyil”, - tərcüməçi qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, "əsrə bərabər" və "əsrdən uzun" ifadələri bir-birindən kəskin fərqlənir.
“Mərhum İshaq İbrahimovun yaxşı tərcüməçi olduğunu deyirlər. Etiraz etmirəm və ola bilər. Onun tərcümələrini gənc ikən oxuduğumdan qiymət vermək mənim üçün çətindir. Bunun üçün gərək yenidən baxam.
Ancaq mənə görə tərcüməyə, ümumiyyətlə istənilən mətnə təkcə müəllifə və tərcüməçiyə görə qiymət vermək düzgün deyil. Kitabları nəşriyyatlar çap edir və ümumi məsuliyyəti onun kollektivi daşıyır. Redaktorlar, məsləhətçilər, korrektorlar var və hamısı əmək haqqı alır. İshaq İbrahimovun etdiyi səhvi düzəldə bilərdilər. Səhvsiz insan olmaz və mənim də səhvlərim olub, bu gün də var. Ancaq kollektiv əmək onların sayını azaldır və keyfiyyəti yüksəldir. Təbii ki, söhbət peşəkar və vicdanlı kollektivdən gedir.
Mənə görə Çingiz Aytmatovun məşhur romanı "Bəzən əsrdən də uzun olur gün" şəklində tərcümə olunmalıydı. Ya da elə sadəcə "Əsrdən uzun gün".
"Əsrə bərabər gün" deyimində günün önəmi, mədhi, tərifi ifadə oldunduğu halda "Əsrdən uzun gün" ifadəsində iztirab, əzab, üzüntü elementləri var. Romanda da elə bundan bəhs olunur. Azərbaycanca tərcüməyə qoyulan ad isə əsərin məzmununu təhrif edir. Çünki romanda əsrdən uzun çəkən məşəqqətli bir gündən bəhs edilir”.
A.Qorxmaz
