Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ilin yekunlarına həsr edilmiş mətbuat konfransı keçirib.
Modern.az “TRT Haber”ə istinadən xəbər verir ki, nazir mətbuat konfransında bir sıra önəmli məsələlərə toxunub.
“2022-ci ildə qlobal qeyri-müəyyənliklər artdı. Rusiya-Ukrayna müharibəsi və ondan sonra baş verən ərzaq və enerji böhranı, eləcə də qlobal iqtisadi tənəzzül və inflyasiya il ərzində öz izini buraxdı. Bəzi xroniki problemlər gündəmimizi zəbt etməkdə davam etdi. Afrika, Balkanlar, Qafqaz, Əfqanıstan, Liviya, Suriya, Yəmən, Livan, Fələstin, iqlim dəyişikliyi və pandemiya, qeyri-qanuni miqrasiya, terrorizm, irqçilik və ksenofobiya kimi problemlər bunlardan bəziləridir. Qlobal sistem böhran dövründən keçir. Bir tərəfdən çoxqütblülük dediyimiz qlobal transformasiya prosesi, digər tərəfdən isə ABŞ-Çin qarşıdurması və Qərbə qarşı Çin-Rusiya yaxınlaşması müşahidə olunur. Əslində bunlar yeni sistemin doğuş sancılarıdır. Bu mühitdə biz xarici siyasətimizdə əsas prinsipləri qəbul etmişik: böhranların həllinə töhfə vermək, böhranlarla mübarizə apararkən fürsətlərdən istifadə etmək, təkcə dəyişikliklərlə ayaqlaşmaq yox, növbəti dəyişikliyi proqnozlaşdırmaq və formalaşdırmaq. Bu anlayışla 2022-ci ildə sıx diplomatiya trafiki yaşadıq. Biz 267 telefon danışığı və videokonfrans əlaqəsi, 83 səfər həyata keçirmişik ki, bunun da 24-ü prezidentimizin müşayiəti ilə olub. Ölkəmizdə 114 xarici işlər nazirini qəbul etdik. Bu il diplomatik nümayəndəliklərimizin sayını 257-yə çatdırdıq”, - deyə Çavuşoğlu vurğulayıb.
“Normallaşma və vasitəçilik bu il iki mühüm mövzumuz oldu. Keçən il görüşümüzdə demişdim ki, biz bunlara xüsusi diqqət yetirəcəyik. Normallaşdırma səylərimizin bir hissəsi olaraq BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanı ilə əhəmiyyətli irəliləyiş əldə etdik. Biz İsraillə qarşılıqlı olaraq səfirlər təyin etdik. Misirlə normallaşma prosesi daha yavaş olsa da, irəliləyir. Biz Rusiya-Ukrayna hüdudlarından kənarda vasitəçilik sahəsində aktiv fəaliyyət göstərmişik. Bu il Rusiya-Ukrayna müharibəsi qlobal və regional təhlükəsizliyə ən mühüm təhdid oldu. Bu gün müharibənin 309-cu günüdür. Rusiya-Ukrayna müharibəsi paradiqma dəyişikliyini bariz göstərir. Biz keçmişi səngər müharibəsi ilə, gələcəyi isə kibermüharibə ilə yaşayırıq. Bu şəraitdə biz diplomatik təşəbbüsün üstünlüyü ilə prinsipial və aktiv balans siyasəti yürüdürük. Biz deyirik ki, doğru doğrudur, yanlış isə yanlışdır. Biz əvvəldən sülhə can atmışıq. Biz nazirləri Antalyada, İstanbulda bir araya gətirdik. Biz Montrö Konvensiyasını ciddi şəkildə yerinə yetiririk. Biz BMT ilə birlikdə İstanbul taxıl sazişini həyata keçirdik. Beləliklə, biz qlobal ərzaq böhranı ilə mübarizəyə mühüm töhfə vermişik. Biz Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının risklərinə nəzarət etməyə kömək etdik. Biz məhbus mübadiləsində vasitəçilik etdik. Bizim buna bənzər çoxlu gizli və açıq təşəbbüslərimiz olub. Prezidentimizin qabaqcıl diplomatiyası Türkiyəni mərkəzi mövqeyə gətirdi. Biz qlobal sistemin mühüm aktoruna çevrilmişik”, - nazir bildirib.
Çavuşoğlu həmçinin terrorçuluqla mübarizə sahəsində görülən işlərə toxunub: “Terrorla mübarizə gündəmimizdəki ən mühüm məsələlərdən biridir. Gərgin işimizin nəticəsidir ki, NATO-nun strateji konsepsiyası terrorizmi alyansa qarşı iki əsas təhlükədən biri kimi təsdiqləyib. İsveç və Finlandiyanın NATO-ya üzvlüyü kontekstində biz terrorizmlə bağlı narahatlığımızı müttəfiqlərin gündəliyinə yenidən daxil etdik. Zirvə Bəyannaməsində ilk dəfə olaraq PKK ilə yanaşı PYD-YPG və FETÖ-dən də bəhs edən hissəyə yer verilib”.
Türkiyənin xarici işlər naziri Balkan regionunda, Əfqanıstanda baş verən yeniliklərə də münasibət bildirib: “Şimali Kiprlə bağlı iki dövlətli həll siyasətimiz güclü şəkildə davam etdi. İl ərzində adada iki dövlətin əməkdaşlığına əsaslanaraq təkliflər irəli sürülüb. Şimali Kiprin TDT-yə müşahidəçi üzv olması tarixi nailiyyət idi. Bu il Balkanlarda kövrəklik daha da dərinləşib. Bosniya və Herseqovinada seçkilər öncəsi gərginlik artıb. Eynilə, Kosovo-Serbiya gərginliyi də artıb. Bununla bağlı, o cümlədən elektrik enerjisinin paylanması məsələsində biz sülh üçün fəaliyyətimizi davam etdiririk. Regiona obyektiv və əhatəli münasibətimiz davam edir. Sentyabr ayında bütün Balkan ölkələrində keçirilən sorğuda Prezidentimiz bir çox ölkələrdə ən hörmətli xarici liderlər sırasında idi. Bu, Türkiyənin bütün ölkələrin ən çox güvəndiyi ölkə olduğunu təsdiqləyir. Əfqanıstanda humanitar böhran dərinləşib. Bir çox ölkələr kimi bizim də Talibanla praktiki əlaqəmiz olub. Məktəblərimiz, TİKA, şirkətlər və humanitar təşkilatlarımız fəaliyyətlərini davam etdirdilər. Lakin Talibanın son qərarları qəbuledilməzdir. Qadınların və qızların təhsildən, ictimai həyatdan məhrum edilməsi nə islami, nə də insanlıqdır. Siyasi mövzularda, o cümlədən bu qadağaların aradan qaldırılması ilə bağlı səylərimiz pərdə arxasında davam edir”.
Mövlud Çavuşoğlu eləcə də Türk dünyasında əməkdaşlığın inkişafı məsələsindən danışıb: “Bu il Türkiyə-Azərbaycan-Qazaxıstan, Türkiyə-Azərbaycan-Özbəkistan nazirlər toplantıları və Türkiyə-Azərbaycan-Türkmənistan Zirvə Toplantısı tarixi hadisələrə çevrildi. Biz Qazaxıstanla, Özbəkistanla əlaqələrimizi gücləndirdik”.
“İslamofobiya və ksenofobiya ilə mübarizə aparırıq. İslamofobiya, irqçilik və ksenofobiya ilə bağlı narahatlığımızı bütün platformalarda bildiririk. 2022-ci il xarici siyasətdə təsir dairəmizin genişləndiyi il oldu. Artan böhranlara və qlobal xaosa baxmayaraq, biz xarici siyasətimizlə həm milli rifahımıza, həm də qlobal sabitliyə töhfə vermişik. Bu il prezidentimizin rəhbərliyi ilə atdığımız addımlarla Türkiyə qlobal siyasətin mühüm mərkəzlərindən biri kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirdi. 2023-cü il mühüm il olacaq. Gələn il qlobal geosiyasət baxımından yolların kəsişməsi ili kimi görünür. Ya mövcud qütbləşmələr dərinləşəcək, ya da çoxtərəfliliyə əsaslanan yeni qlobal sistem qurulacaq. Biz bir tərəfdən ən pis varianta hazırlaşmalıyıq, digər tərəfdən aktiv olmaq və fürsətlərdən yararlanmaq siyasətimizi davam etdirməliyik”, - deyə nazir əlavə edib.
Sonda Çavuşoğlu jurnalistlərə təşəkkürünü bildirib.
