Sovet dönəmində tarixşünaslığın saxtalaşdırılması hər zaman öz fəsadlarını verib. Keçmişi və tarixi dəyişmək mümkün olmasa da, tarixşünaslıqda buraxılan səhvləri düzəltmək, bəzi qaranlıqlara aydınlıq gətirmək bu gün mümkün idi. Təəssüf ki, Azərbaycan müstəqilliyindən 20 ildən artıq vaxt keçsə də orta məktəb dərsliklərində, xüsusilə, tarix kitablarında yanlışlıqlar qalmaqdadır.
Bəzi faktlara qısaca nəzər salaq. Orta məktəbin 5-ci sinif “Azərbaycan tarixi” kitabında 46- səhifədə yazılır: “Kitabi-Dədə Qorqud dastanında eyni zamanda xalqımızın erməni feodallarına və onların havadarlarına qarşı mübarizəsi əks olunmuşdur. Erməni və gürcü feodalları və onların havadarları dastanda “qara donlu kafirlər” adlanır”.
Kitabı yazan müəllifin qənaətincə və tarix kitabına istinadən düşünmək olar ki, o dövrdə bu regionda indiki ermənilər yaşayıb. Bu səhvlər böyük bir nəslin dünya görüşündə, bü günə və gələcəyə baxışlarında mənfi iz buraxır. Kitab müəllifi daxili auditoriyaya vurduğu zərbənin fərqində olmalıdır.
Ancaq bütün obyektiv düşünən və yazan tarixçilər elmi faktlarla sübut ediblər ki, ermənilər (haylar) bu regiona yalnız 19-cu əsrdə Çar Rusiyasının dəstəyi ilə köçürülüblər. Hətta ermənilər özləri də Dağlıq Qarabağa köçürülmələrinin 150 illiyini 1978-ci ildə qeyd edərək Ağdərə rayonu ərazisində abidə ucaltmışdılar. Düzdür indi həmin abidəni ermənilər bilərəkdən tanınmaz hala salıblar.
Azərbaycanın tarix kitablarında buraxılan yanlışlıqların sayını artırmaq olar. Buraxılan hər bir səhvin fəsadları isə zaman keçdikcə hiss olunur. Hətta dünyada saxtakarlıqla şöhrət qazanan ermənilər belə yanlışlıqlardan öz çirkin məqsədləri üçün istifadə edirlər. Bu yerdə ermənilərin Dədə Qorqud dastanına təcavüz faktını xatırlatmaq yerinə düşər. Azərbaycan xalqının nadir eposlarından biri olan “Dədə Qorqud” abidəsi sovet dövrünün müəyyən mərhələlərində yasaq olunmuşdu.
Lakin “Kitabi-Dədə Qorqud” xalqımızın qəhrəmanlıq abidəsi kimi əsrlərdən – əsrlərə keçib bu günki nəsillərə çatıb. Hər zaman olduğu kimi yenə ermənilər heç bir sübut və dəlillərə əsaslanmadan “Dədə Qorqud” la bağlı fitnəkar mülahizələrini açıqlayıblar və həmin dastanın bir hissəsinin ermənilərə məxsus olduğunu iddia edirlər.
“Bamsı Beyrəyin erməni olmasını iddia etmək “Qazan xan da ermənidir” deməyə oxşayır”. Bu sözləri jurnalistlərə açıqlamasında Milli Məclisin mədəniyyət komitəsinin sədri Nizami Cəfərov deyib. N. Cəfərov bildirib ki, “Kitabi-Dədə Qorqud”dan başlamış Nizami Gəncəviyə qədər, elə sonrakı dövrlərdə də bir çox əsərlərə ermənilərin iddiası olub. “Amma “Kitabi-Dədə Qorqud”da ermənilərin coğrafiyasına aid heç bir anlayış yoxdur. Bu eposda yunanlar haqqında, Gürcüstan haqqında məlumatlar var. Amma ermənilər haqqında heç bir məlumat öz əksini tapmayıb”.
Erməni mətbuatında isə “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının qəhrəmanı olan Bamsı Beyrəyin erməni mənşəli olması haqqında məlumatlar yayılmaqda davam edir.
Bu yerdə azda olsa vicdanını itirməyən və obyektiv düşünən erməni alimlərinin fikirlərini təqdim edək. Yeqişe Çarens tanınmış erməni şairidir. O, deyib: “Bizdə riyakarıq ana bətnində olarkən yaranır”. Digər bir erməni B. İşxanyan deyib: “Qarabağda yaşayan ermənilərin bir hissəsi Türkiyə və İraqdan olan qaçqınlardır, onlar üçün Azərbaycan torpağı təqib və zülmlərdən sığınacaq yeri olmuşdur”(B.İşxanyan “ Qafqaz xalqları” 1916)
Mənim fikirlərim şablon səslənməsin. Orta məktəblərdə digər dərslikləri bir kənara qoyaq, yalnız Azərbaycanın tarix kitablarının yenidən araşdırılmasına və təkmil formada yazılmasına ehtiyac var. Mən həmin sahənin mütəxəssisi deyiləm. Ancaq orta məktəb dərslikləri ilə bağlı problemlər göz önundədir.
Bundan əlavə Qarabağla bağlı informasiya savaşında bütün resurslardan yararlanmaq lazımdır. Lakin bu işlər kortəbii deyil koordinasiya olunmuş şəkildə aparılmalıdır. Peşəkar media üçün hadisələrə obyektiv yanaşma, qara piar elementindən uzaq olmaq və digər məqamlar önəmlidir. Bir sözlə dünya ictimaiyyətinə erməni saxtakarlığı haqqında məlumatları çatdırmaq üçün yetərincə imkanklar var.
Nəhayət, Qarabağ məsələsilə bağlı təbliğatın metodologiyası dəyişməlidir. Çünki dünyanı inandırmaq üçün daha innovativ metodologiyalardan istifadə olunmalıdır. Ancaq bu işdə bəzi narahatedici məqamlara diqqət yetirmək lazımdır. Bu sahədə çalışacaq şəxslərin potensialını, bu məsuliyyətli işi davamlı necə yerinə yetirəcəyinə nəzərə almaq lazımdır. Çünki, belə hallar çox olur, sayt yaradılır bir müddət keçəndən sonra fəaliyyətini dayandırır. Nəticədə də həmin domendən ermənilərin öz təxribatçı niyyətləri üçün istifadə etmək imkanı yaranır.
Azərbaycanla bağlı domendən ermənilərin istifadəsi, yenidən sayt yaratması bu gün dünyada saxta erməni təbliğatına xidmətdir. Deməli, Azərbaycan həqiqətlərini yaymaq məqsədilə sayt yaradan hər bir şəxs öz məsuliyyətini dərk etməlidir. Əgər müəyyən dövr keçəndən sonra sayt fəaliyyətini dayandırmalı olsa, belə onun domenini hər il ödəniş etməklə saxlamaq lazımdır.
