Prezidenti İlham Əliyevin Vaşinqtona işgüzar səfəri şərçivəsində Azərbaycan-ABŞ Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasını hazırlamaq üçün Strateji İşçi Qrupu da yaradılmışdır Əlbəttə, bu sənədin böyük əhəmiyyəti var. Təsadüfi deyil ki, dövlətimizin başçısı Vaşinqtonda Azərbaycanın media nümayəndələrinə verdiyi müsahibədə bunu xüsusi vurğulamışdır.
"Orada gələcək əməkdaşlıq istiqamətləri də açıq-aydın təsbit edilib. Bunlar qarşılıqlı sərmayə qoyuluşu, energetika, nəqliyyat, bağlantılar, tranzit, təhlükəsizlik, süni intellekt, müdafiə sənayesi və müdafiə sahələrində əməkdaşlığı və digər məsələləri ehtiva edir. Yəni sadəcə olaraq bu istiqamətlərin sadalanması onu göstərir ki, ölkəmiz qarşısında nə qədər böyük imkanlar açılır və artıq mənim göstərişimlə Azərbaycan tərəfini təmsil edəcək tərkib müəyyən olunub. Biz öz təkliflərimizi irəli sürəcəyik".
Prezidentimizin sözügedən səfəri çərçivəsində artıq Amerikanın bir neçə aparıcı şirkəti ilə görüşlər keçirildiyi bildirilmişdir. Yəni biz vaxt itirmək istəmirik.
"Amerika-Azərbaycan münasibətlərində yeni səhifə açılır: əməkdaşlıq və strateji tərəfdaşlıq səhifəsi. Əlbəttə ki, Azərbaycanın milli maraqlarının qorunması üçün Amerika Birləşmiş Ştatları ilə bu səviyyədə münasibətlərin qurulması çox önəmli məsələdir", - deyə Prezident İlham Əliyev vurğulamışdır.
Müsahibə zamanı verilən suallardan biri Konqresin onillər əvvəl ABŞ-nin Azərbaycana yardımını qadağan edən 907-ci düzəlişin ləğv olunması barədə idi. Dövlətimizin başçısı bu ədalətsiz düzəlişin ləğv edilməsini və Trampın bunu məhz öz ofisində onun iştirakı ilə etməsini rəmzi xarakter daşıyıdığını qeyd etmişdir: "Onu başqa bir formatda da edə bilərdi, sonra imzalaya bilərdi. Amma o, mənim iştirakım ilə bunu etməyə qərar vermişdi".
ABŞ Prezidenti Trampın bu jestinin bizim üçün böyük bir mənası olduğunu vurğulayan dövlətimizin başçısı onu da demişdir ki, əlbəttə, Azərbaycanın hazırda belə bir xarici dəstəyə, xarici yardıma ehtiyacı yoxdur. Bizim iqtisadiyyatımız sabitdir. Dövlətimizin xarici borcu ümumdaxili məhsulun 7 faizindən də aşağıdır. Biz özümüzü donor ölkəyə çevirmişik.
Prezident İlham Əliyev ABŞ-nin dövlət başçısının şahidlik etdiyi Birgə Bəyannamədə məhz bizim mövqeyimizi göstərən müddəanın olduğunu diqqətə çatdırmışdır. Bu, Azərbaycanın əsas hissəsindən Naxçıvan Muxtar Respublikasına maneəsiz çıxışa aid müddəadır: "Bizim istədiyimiz sadəcə Azərbaycanın bir hissəsindən digər hissəsinə maneəsiz keçid idi. Yeri gəlmişkən, bu, həm də Ermənistanın 2020-ci il noyabrın 10-da imzaladığı öhdəlik idi. Beş il ərzində heç bir irəliləyiş olmadı, yer üzərində fiziki iş görülmədi. Bu illər ərzində isə biz dəmir yolunu demək olar ki, Ermənistan sərhədinə qədər gətirdik".
Azərbaycana bu dəmir yolunu Ermənistan sərhədinə qədər tam çatdırmaq üçün bəlkə də bir ildən az vaxt lazımdır. Çalışsaq, bəlkə də altı ay kifayət edər. Ölkəmiz eyni zamanda Naxçıvan Muxtar Respublikasında da dəmir yolunun bərpasına başlayır. Azərbaycanın iki hissəsini birləşdirmək üçün təxminən 40 kilometrdən bir qədər artıq dəmir yoluna ehtiyac var. Təkcə dəmir yolu deyil, elektrik ötürücü xətləri, fiber-optik rabitə xətləri və gələcəkdə Xəzərin o tayındakı qonşularımızla birlikdə Azərbaycan enerji resurslarını nəql edə biləcək digər enerji infrastrukturu da nəzərdə tutulur.
"Ölkəmizin iki hissəsi arasında təhlükəsiz keçid yaratmaq istəyirik ki, bu da daha geniş region, hətta Ermənistan üçün çoxlu imkanlar açacaq" deyərək Prezidentimiz həmçinin bunu da xatırlatdı: "Ermənistanın Baş naziri ilə görüşlərdən birində ona dedim ki, Ermənistan tranzit ölkəyə çevrilə bilər. Bildirdim ki, siz tranzit ölkə olmağın nə demək olduğunu bilmirsiniz, çünki heç vaxt olmamısınız. Yalnız Azərbaycan vasitəsilə tranzit ölkə ola bilərsiniz. Azərbaycansız tranzit ölkə olmaq mümkün deyil. Siz isə tranzit ölkə olmağın faydalarını görəcəksiniz. Biz özümüz də daha güclü tranzit ölkə olmağa çalışırıq. Ərazimizdən keçən nəqliyyat dəhlizlərinin yükdaşımada daha çox iştirak etməsini istəyirik. Bu isə həm pul, həm iş yerləri, həm də siyasi təsir deməkdir. Ermənistan isə illərlə özünü bu imkanlardan məhrum edib".
Xəbər verildiyi kimi, avqustun 7-də dövlətimizin başçısının və ABŞ Prezidentinin xüsusi elçisi Stiv Uitkoffun iştirakı ilə SOCAR-la (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) "ExxonMobil" şirkəti arasında "Əməkdaşlıq haqqında Memorandum" imzalanıb.
Prezident İlham Əliyev müsahibəsində "ExxonMobil" və SOCAR arasında əməkdaşlıq haqqında imzalanmış bu Anlaşma Memorandumu əhəmiyyətli bir layihə ilə nəticələnəcəyinə əmin olduğunu bildirmişdir. "ExxonMobil " dünyanın ən aparıcı enerji şirkətlərinin sırasında dayanır və müasir texnologiyalar sahəsində böyük təcrübəyə malikdir. 1994-cü ildə "Azəri-Çıraq-Günəşli" layihəmizə qoşulub. Eləcə də Heydər Əliyev adına Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft kəmərinin səhmdarlarıdan biridir.
"ExxonMobil"lə imzalanan yeni sənədin əhəmiyyətini qeyd edərək Prezidentimiz demişdir: "Burada xüsusi nümayəndə cənab Vitkovun, ABŞ enerji nazirinin müavininin və mənim iştirakımla keçirilən imzalanma mərasimi əslində göstərir ki, biz bu layihənin gələcəyinə inanırıq. İnanmasaydıq, Anlaşma Memorandumunun imzalanmasında iştirak etməzdik. Mən nadir hallarda Anlaşma Memorandumunun imzalanmasında iştirak edirəm. Bəzən müqavilələrin imzalanmasında iştirak edirəm, amma bu, sadəcə, bir Anlaşma Memorandumudur. Lakin bizim ixtiyarımızda çoxlu texniki amillər var ki, bunlar böyük bir karbohidrogen yatağının kəşfinə işarə edir".
Bu hadisə də göstərir ki, Azərbaycan-ABŞ iqtisadi əməkdaşlığında enerji əməkdaşlığı mühüm istiqamətlərindən biri olaraq qalacaq. Enerji dedikdə neftdir, qaz, potensial kimi bərpaolunan mənbələr nəzərdə tutulur.
"Bu gün Azərbaycan təbii qazını NATO-nun 10 üzvünə, ABŞ-nin 10 müttəfiqinə ixrac edir. Boru kəməri vasitəsilə qaz çatdırılmasında isə biz 14 ölkəni əhatə edirik. Bu baxımdan, Azərbaycan dünyada aparıcı ölkələrdən biridir. Yaxınlarda Suriyaya təbii qaz ixracına başlamışıq. Beləliklə, biz artıq Yaxın Şərq regionuna da daxil olduq və Avropada, eləcə də Yaxın Şərqdə coğrafiyamızı genişləndirəcəyik". Dövlətimizin başçısı bunların gələcək gündəliyimizin yalnız bir hissəsi olduğunu da qeyd etmişdir. Eləcə də ABŞ ilə süni intellekt, rəqəmsal transformasiya sahlərində də sıx əməkdaşlıq etmək üçün böyük ümidlər olduğunu nəzərə çatdırmışdır.
Flora SADIQLI
