Türkiyənin Ermənilərdən “2015 Səddi - Müdafiəsi” - Çanakkale!
Türkiyə qərara aldı: Şanakkale Savaşının 100-cü ili 2015-ci ilin aprelin 24-də keçiriləcək... Ermənilər də həmin tarixə “soyqırım” günü salmıəş və hətta həyasızcasına Recep Tayyip Erdoğanı İrəvaba bu tədbirlərə qatılmağa dəvət etmişdilər. Hətta bəzi dailələrdə bu fikir tartışılmaqdaydı ki, Erdoğan Ermənistana gedəcək yoxsa yox? Biz bunun mümkünsüzlüyünü deyirdik. Amma Türkiyədə elə adamlar vardı ki, bunun Türkiyə açısından heç bir zərəri olmayacağını ve Cumhurbaşkanının gedib orada sözünü demesini istəyirdilər. Ermənilərin 2015 qondarma “erməni soyqırımı”nın 100- cü ilində Türkiyəyə qarşı bir zərbə vuracağını düşünənlər üçün bu, bir sürpriz oldu. Sarkisyan özü də Çanakkale dəvət olundu Çanakkale tədbirlərinə.
Əlbəttə, Sarkisyan Türkiyəyə gəlməyəcək. Onların nə qədər cılız adam olduqlarını onsuz da bilirik. Onun kimilər tarixdə uşaq öldürməklə yadda qalacaq. Amma Sarkisyanın, ermənilərin İrəvana dəvət etdikləri adamlar özləri də indi seçim qarşısında qalacaqlar. Bu həm də bir imtahandır. Biləcəyik ki, haqqı nahaqqa verib erməniyə dəstək verən kim olacaq. Dost və düşmən həmin zaman bilinəcək.
Türkiyənin “Çanakkale gedişi”ndə bir məqam var. Çanakkale savaşında Ermənilər də iştirak ediblər. Bu sizə qəribə gəlməsin . Və təbii ki, Osmanlıə dövlətində hürr və azad, firəvan həyat sürən ermənilərin bir hissəsi könüllü, bir hissəsi işinin gərəyi bu müharibədə iştirak etmək məcburiyyətində idi. Osmanlı dövləti bütün qeyri- müsəlmanları əsgərliyə cəlb etməsə də bəziləri savaşlara qatılmışdır. Doktorlar, tibb bacıları, aşbazlar, inşaatçılar. mütəxəssilər… Və hətta zabit heyətində ermənilər olmuşdur. Onlardan biri də kayserili yüzbaşı Sarkis Torosyandır. Bu ilin aprel ayında Çanakkale savaşlarının 100-cü ili ilə əlaqədar keçiriləcək simpoziumlardan birində mən bu mövzuda məruzə edəcəm. Kim idi Torosyan? Onun yazdığı deyilən “Xatirələr”də nələrdən bəhs edilmişdir? Savaşda iştirak edən o biri ermənilər kimlərdir? Nə məqsədlə onlar bu savaşın içində olmuşlar? Simpoziumla bağlı hazırladığım çalışmadan bir hissəni oxucularımıza çatdırmaq istərdim:
... Çanakkale Savaşı’nın 100. yılı arifesınde Ermenice basın- yayın kuruluşlarında bu konuyla ilgili farklı noktalardan yayınlar yapılmaktadır. Bilindiği üzere, Sarkis Torosyan isimli Ermeni kökenli Osmanlı vatandaşı Çanakkale Savaşı’na katılmış, savaştan sonra ise onun Osmanlı devletine ihanet etmesi söz konusudur. 1915 Ermeni Tehcirini de bu savaşlarla bağlaştırarak onu da sözde “ Ermeni soykırımı”nın bir hissesi haline getirmek çabaları Ermenistan’ın propagandasıdır. Özellikle Çanakkale savaşına katılan yüzbaşı Sarkis Torosyan tartışmaları devam ediyor. Ermeni basınının ışığında biz de bazı araştırmalar yaptık. Gerçekleri gün yüzüne çıkarmak için Ermenice olan bazı yayınları inceledik. Ermenistanda yeterince populer olan gazeteler yazıyor ki, Çanakkale savaşına katılan Ermenileri bile Türkler 1915’de kesmişler. Bunun gerçek olmadığını Ermenilerin kendilerine ait yayınlar da tasdik ediyor. Torosyan’ın Osmanlı’ya karşı çıkmasını doğru adım olarak nitelendiren yayınlardan biri- asekose.am Torosyanın kendi devletine karşı çıkmasını “ailesi sürgün edien adam yalnız bunu yapmalı idi ve o doğrusunu yapmıştır”olarak nitelendiriyor. Bu onu gösteriyor ki, Torosyan bir kahraman değildir. Kendi devletine ihanet etmiş birisidir.
Gerçekten de Torosyan o yıllarda taraf değiştirdi ve Osmanlı İmparatorluğu karşı mücadeleye katıldı. Sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ( bu da tartışmalı konudur) ve ona atfedilen “Anılar” yayınlandı. Bu anılar Gerçekten Torosyan”a mı ait? Bu da tarışılacak bir konudur. Bazı Türk ve gayri-müslim tarihçilere göre savaştan sonra o hiç yaşamadı. Ermeni kökenli Amerikan tarihçi Paul Vartan Sukiasyan guya Torosyan’ın torunlarını “bulması”nın da Türkiyeye karşı bir propaganda yapma amacı ile edilmiştir. Uzun zamandır ki Ermeni tezlerini savunan Taner Akçam aslında bu Torosyan'in değil, başka bir Torosyan’ın torunları ile buluşmuştur. Fakat onun Osmanlının yanı sıra, Müttefiklerin de ödüllerini (Alman, Avusturya ve Bulgaristan) alması gerçektir. Dediğimiz gibi o artık el değiştirmişti, başka bir tarafta saf tutmuştu.
Çanakkale Savaşı’na doktor, hemşire, hizmetci olarak katılan Ermeniler de, onların iddia ettikleri gibi, sonradan öldürülmemişler. Bunları araştıran Türk Tarihçi-yazar Volkan Şenel ortaya koymuştur ki, onlar hastalıktan dünyalarını değişmişler. Bunlardan birisi Matevosoğlu Hagop'dur. 24 yaşında Çanakkale Savaşı'na katılmak için İzmit'ten bölgeye giden Hagop, 6 Mart 1915'de Arıburnu'nda vefat etmiştir. Hagop ile aynı yaşta olan Hagopoğlu Bedros da Başiskele ilçesinden savaşa katılmış, 13 Mayıs 1915'de yaralı olarak getirildiği İzmit Hastanesinde vefat etmiştir. İzmit'ten bölgeye giderek savaşa katılan Surupoğlu Bedros ise 28 yaşında Çanakkale'de yaralanıp, tekrar İzmit'e getirilmiş ve İzmit Hastanesinde tedavi altına alınmış, ancak Bedros da 15 Mart 1915'de hastanede vefat etmiştir...
...Bütün bunlar araşdırma söhbətləridir, onu da gözardı etməməliyik, amma gerçək odur ki, ermənilərin “24 aprel” təxribatının qarşısını almaq üçün Çanakkale bizim çox karınmıza gəldi, çox yerinə düşdü və bu böyük zəfərin işığında erməni “24 aprel” yalanları da əriyib yox olacaqdır...
Bakı. 16.01.2015
