Devalvasiya dedik, ellə gələn toy-bayramdır söyləyib, dözdük. Amma daha bu qədəri də dözülməzdir, bu üzdən vətəndaş olaraq qarşılaşdığımız problemləri ictimailəşdirmək qərarına gəldik. Modern.az-ın əməkdaşı Bayılda yerləşən “Universal” marketdən fotoda gördüyünüz “Manna yarması” alıb. İstifadə müddətinin hələ 2 ay qalmasına baxmayaraq, sağlamlıq üçün zərərlidir. Çünki, məhsulun içərisindəki bitlər qablaşdırmadan da görünür. Market səlahiyyətliləri “Manna yarması”nın keyfiyyətinin aşağı olmasını, istifadəyə yararlılıq müddətindən tez xarab olmasını istehsalçılarla əlaqələndirərək, məsuliyyəti onların üzərinə yükləyiblər.
Fotoda görünən ərzaq Azərbaycan bazarında satılan sadəcə kiçik bir nümunədir. Əminəm ki, hər biriniz ən azı həftədə bir dəfə də olsa, bu cür keyfiyyətsiz məhsullarla qarşılaşırsınız. Xüsusilə qatıq, xama, mayonez, qaymaq kimi ağartı məhsullarının, konfet, şirniyyat məmulatları, konservləşdirilmiş ərzaqlar, toyuq ətinin keyfiyyəti devalvasiyadan sonra pisləşib. İstehsalçılar dolların bahalaşması ilə yaranan fərqi qiymətləri qaldırmaqla yanaşı, mal-məhsulun keyfiyyətini aşağı salmaqla da aradan qaldırmağa çalışırlar.
Bəs bu halda market sahibi öz müştərisinin sağlamlığı, keyfiyyətli malla təmin olunması üçün heç bir şey etməməlidirmi?
Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyyub Hüseynov Modern.az-a bildirib ki, cəmiyyəti insanlar yox, qanunlar idarə edir. Qanunlar zəif olan yerdə mütləq şəkildə cinayət baş verir.
“Hazırda Azərbaycanda istehlakçı siyasəti yarıtmaz vəziyyətdədir, qidanın təhlükəsizliyinə dair qanun yoxdur. Üstəlik hökumət birtərəfli siyasət apararaq, istehlakçıların deyil, biznesin maraqlarını qoruyur. Belə bir şəraitdə biznes strukturları sürətlə istehlakçını aldatmaq siyasəti həyata keçirir. Biznes strukturları hökumət tərəfindən onlara yaradılan münbit şəraitdən sui-istifadə edir desək, yanılmarıq”.
AİB sədri deyir ki, son 4 ayda satış bazarı sürətlə zibillənib, hər gün istehlakçı şikayəti alırlar.
“Biz də KİV vasitəsilə bu şikayətləri dövlət orqanlarının nəzərinə çatdırırıq, lakin əks tədbir görülmür. Bu gün elə bir şərait yaranıb ki, küçədə ən təhlükəli mal satılsa belə, heç bir dövlət orqanın ona müdaxilə etmək imkanı yoxdur.
Dövlət orqanlarına şəxsən ünvanladığım müraciətlərə cavab olaraq “bizim müdaxilə etmək ixtiyarımız yoxdur, buyurun məhkəməyə müraciət edin” cavabını alıram. Məhkəməyə müraciət edənə qədər isə istehlakçı ya zəhərlənir ya da iş işdən keçmiş olur.
2001-ci ildə Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə ləğv edilmiş, insanları ağciyər xərçənginə sürükləyən filtersiz siqaret istehsalına başlayıblar. Şəki şəhərində “Azəri” korporasiyası bu siqaretlərin istehsalını gerçəkləşdiri. Qeyd edim ki, belə siqaretlər məcburi sertifikatlaşdırılmış mallar siyahısındadır. Amma Şəkidə buraxılan siqaret heç bir sertifikat almadan satışa çıxarılıb. Mən bu məsələ ilə bağlı səhiyyə naziri, cənab Oqtay Şirəliyevə məktub göndərmişəm.
Ukraynanın Çernobl şəhərindən 250 kilometr məsafədən üzərində Azərbaycan dilində məlumat olmayan, ərəb dilində “Ular” adı ilə markalanmış quş ətininAzərbaycana gətirilməsi faktları da var. Həmin quş ətlərinin tərkibinin 30 faizi sudan ibarətdir. Bundan başqa, Azərbaycana Türkiyənin əmtəə bazarından çıxarılmış, virusa yoluxmuş, üzərində heç bir markalanma tarixi olmayan, qırmızı yeşiklərdə lax yumurtalar gətirilir.
Həmçinin şirniyyat və konfet məhsullarından çox sayda şikayətlər var. Şikayətçi deyir ki, qonaqlıq üçün xarici istehsal olan bahalı konfet alıb. Yeyiləndə konfetlərin içərisindən qurd çıxıb.
Bu gün Azərbaycanda guya Rusiya istehsalı olan mallar buraxılır. Xaricdən gətirilən mallar müstəqil ekspertizanın olmadığı bir şəraitdə ölkəyə daxil olur. Biznes qurumları istehlakçıların çağırışlarına məhəl qoymadan, hökumət qurumlarının heç bir reaksiya vermədiyi şəraitdən sui-istifadə edir, bazar sürətlə “kirlənir”.
Mən bu barədə Nazirlər Kabinetinə, Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinə, İqtisadiyyat Nazirliyinə müraciət etmişəm. Hesab edirəm ki, İqtisadiyyat Nazirliyi bu məsələlərdə səhv siyasət yürüdür. İstehlakçı hüquqlarını deyil, biznes strukturlarının maraqlarını güdür. Bunun nəticəsidir ki, insanlar apteklərdə qalıb, klinikalar xəstələrlə doludur, həkimlər üçün növbələr düzülüb. Mənə elə gəlir ki, hökumət nə itirdiyini və nə qazandığını hesablamalıdır.
Sağlamlığının qayğısına qalmayan Azərbaycan vətəndaşı bir ildə mülaicələrə 4 milyard manat pul xərcləyir. Buna görə də hökumət arxasını yox, üzünü istehlakçılara çevirməlidir.
Bu məsələdə istehlakçıları diqqətli, aktiv olmağa çağırıram. Bu cür malları boykot etsinlər, öz sağlamlıqlarına seyrçi qalmasınlar, Azad İstehlakçılar Birliyinə müraciət etsinlər. Hər hansı bir məhsuldan zəhərlənəndə susmasınlar, bunu ictimailəşdirsinlər.
Azərbaycanda biznesin inkişafına dair “yol xəritəsi” hazırlanır. Bununla bağlı keçirilən tədbirdə mən çıxış edərək istehlakçı hüquqlarının nəzərə alınmasının önəmini vurğuladım. Çünki əks təqdirdə, bu “yol xəritəsi” biznesin inkişafında hər hansı rol oynamayacaq.
Anormal hal yaranıb, biz də bacardığımız qədər səsimizi qaldırırıq. Dövlət qurumları, hökumət qənaətbəş işləmir, çünki, qanunla onların əlini “bağlayıb””.
AİB sədri həmçinin elektron mallarla bağlı şikayətlərin artdığını vurğulayıb:
“Ən çox “İphone-5” telefonlarından, “Kontakt Home” mağazalar şəbəkəsindən ardıcıl şikayətlər gəlir. Təəssüf ki, dövlət orqnları bu şikayətlərə biganə yanaşır. Həmçinin “Lada servis”dən şikayətlər çoxdur. Vətəndaş Rusiya istehsalı olan “Lada” avtomobillərinə düzgün texniki xidmət göstərilməməsini əsas gətirir. İstənilən hallarda vətəndaşları öz hüquqlarını tələb etməyə çağırıram”.
Gülşən RAUFQIZI
