Firuz Mustafa
Bəli, hər kitabın öz taleyi, bəlkə də öz “tərcümeyi-hal”ı olur...
İlk kitabım ötən əsrdə çap olunub. Düzü, ta çıxan titablarımı və oynanılan pyeslərimi “barmaqhesabı” saymıram. Ona görə yox, onların sayı-hesabı yoxdur. Yox, sadəcə olaraq, mən belə düşünürəm ki, peşəkar yazı-pozu adamının borcu kitab saymaq yox, kitab yazmaqdır. (Bu yerdə lap gülməli əhvalatlar yadıma düşdü ki, onlardan da biri bəzi əhli-qələmlərin əsər bir yana qalsın, oturub “layk” saymağıdır). Saymasam da bilirəm ki, həm elmi, həm də bədii kitablarımın sayı yaşımdan bir xeyli artıqdır....
Nə isə... Dediyim kimi, hər kitabın öz taleyi olur. Müxtəlif janrlarda kitablarım var. Mən indiki halda yalnız bir kitabımın taleyi ilə bağlı müxtəsər söhbət açıram.
Arada özümçün poetik parçalar yazıram. Onların əksəriyyəti onluq və dördlülərdən ibarətdir. Mən uzun müddət şeir yazdığımı “sirr olaraq” saxlayırdım. Arada özümün bəyəndiyim misralarımdan əzbər desəm də, “müəllifini” unutduğumu deyirdim.
Günlərin bir günü əməkdalıq etdiyim nəşriyyatın müdiri dedi ki, eşitmişəm şeirlərin var, gəlsən onları nəşr edək. Etiraz etdim. Naşir dəfələrlə israr etdi, dedi ki, onluqlarını nisyə buraxa bilərəm. Alınar alınar, alınmasa da eybi yox. Onu da əlavə etdi ki, qazanc onun olacaq (əgər olsa), mənə isə bir neçə kitab hədiyyə ediləcək.
Razılaşmalı oldum. Kitabçı naşir kitabın üz qabığı üçün məndən fotolar istədi... Az sonra gənclik şəklim “ONLUQLAR” kitabımın üz qabığında dərc olundu...
Şərtimizə görə naşir kitabın bütün tirajını özü satdı. Mənə çatan nüsxələri isə o vaxtlar Bülbül prospektində yerləşən M.Seyidzadə adına uşaq və gənclər mağaza-kitabxanasında satışa qoydum. Bir neçə gün sonra mağazanın qarşısından keçərkən mağaza-kitabxanada çalışan xanım məni görüb dedi ki, kitablarının hamısı satılıb, gəl pulunu götür...
Sən demə, kitabı yaxınlıqda yerləşən ADPU-da və MMA-da təhsil alan tələbə gənclər (gələcək pedaqoq və musiqiçilər) alıbmış. Zənnimcə, onları clb edən nəsnələrdən biri də kitabın tərtibatı olmuşdu. Bilmirəm, bəlkə də səhv qənaətdir. Amma, fakt budur ki, kitablar sürətlə satıldı. Oxuyanlar tərifli sözlər dedilər. Ünvanıma məktublar gəldi. Həmin kitaba daxil olan onluqların bir çoxu əcnəbi dillərə tərcümə edildi. Hətta, resenziyalar-rəylər belə yazıldı o kitabla bağlı-şair olmasam da belə.
P.S. Yeri gəlmişkən, elə bu gün də satılan kitablarımın ödənişini etdilər. Böyük qonaqlığa macal olmasa da, dostlarla geniş çay süfrəsi ətrafında toplaşmaga macal tapmaq olar.
Yaxşı, bəs bir cümlədə iki dəfə işlənən bu “macal” sözü haradan ağlıma gəldi? Hə, xatırladım- həmin dediyim o “Onluqlar” kitabı elə macal, vaxt, zaman anlayışlarının poetik interpretasiyası ilə açılır:
Oxucum! Adın nə, soyadın nədir?
Bilmirəm... Di gəl ki, sözüm sənədir.
Ünvanın necədir? Neçədir yaşın?
Kişisən, ya qadın, ay canım-gözüm?
Bəlkə işin-gücün başından aşır?..
Bilmirəm... Di gəl ki, sənədir sözüm.
Sənə bir sirr açım, mənə qulaq as:
Ağlı olanların baxtı olmayır.
Əgər macal tapsan dərdləşək bir az,
İşi olmayanın vaxtı olmayır.
