Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, siyasi elmlər doktoru Qənirə Paşayeva bu gün Türkiyə-Azərbaycan Dostluq, İşbirliyi və Dayanışma Vəqfi (TADİV) başqanı, qardaş Türkiyədə yaşayan tanınmış Azərbaycanlı alim Aygün Attarın təşkilatçılığı ilə keçirilən virtual konfrasda, qədim Azərbaycan-türk yurdu İrəvanın mədəniyyət tarixi ilə bağlı məruzə ilə çıxış edib.
TADİV-in sosial media hesabları üzərindən canlı yayınlanan, ana mövzusu “İrəvan xanlığı torpaqlarının Ermənistana dönüşdürülməsinin 102-ci ildönümü” olan konfransda, xanım Attar və xanım Paşayeva ilə yanaşı, Azərbaycanın Türkiyədəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Xəzər İbrahim, TBMM üzvü Xəlil Özşavlı, Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dekanı, prof.dr. Elçin Əhmədov, Dünya Axıska Türkləri Birliyi Avropa təmsilçisi Burxan Özkoşar (Fransa), Türk-Amerikan Güvənlik Vəqfi başqanı Fatih Özonur (ABŞ) çıxış edib, mövzu üzrə fikirlərini bölüşüb.
Modern.az xəbər verir ki, komitə sədri öz məruzəsində, tarixdəki ilk erməni dövləti qurularkən – 102 il öncənin mürəkkəb geosiyasi vəziyyətində məcburən ermənilərə paytaxt olaraq güzəşt edilən İrəvanın, bu gün sülhə, qarşılıqlı anlaşmaya, birgə yaşayışa deyil, işğalçılığa, terrora xidmət edən bir şəhər durumuna gəldiyini acı təəssüflə bildirib:
“Belə bir vəziyyət, 102 il öncə, Ermənistanın, erməni qurum və qurluşlarının bir daha Azərbaycandan torpaq iddiasında bulunmayacağı şərtini də ehtiva etsə belə, hüquq, qayda-qanun tanımayan Ermənistan dövləti öz öhdəliyini “unudaraq”, hətta, yeni ərazilərin işğalını həyata keçirdi. Əlbəttə, bu, işğallar 102 il öncə olduğu kimi, yenə böyük havadarlarının sayəsində mümkün olub və bütün digər ağır nəticələrlə birgə maddi mədəniyyət abidələrimizə də təsirsiz ötüşməyib.
Ermənilər çağdaş dünyada bəlkə də yeganə xalqdır ki, işğal etdiyi ərazilərdə yerli əhalini ya qətl edir, əsir alır ya da məcburi köçkün salır; eləcə də, maddi mədəniyyət abidələrini özününküləşdirir, dəyişdirir, yaxud sıradan çıxarır. Tarixi İrəvan xanlığının mərkəzi olan şəhərimiz də bu mənada istisna təşkil etmir. İrəvandakı saysız-hesabsız abidələrimizdən bu günə öz adı və əski görkəmi ilə, demək olar, çox az şey qalıb”.
Qənirə Paşayeva mövzu üzrə tarixi faktları, görülməsi vacib məsələləri diqqətə çatdırdıqdan sonra, suallara da cavab verib. O, qardaş ölkələrin bir sıra ortaq problemlər içində olduğunu, o cümlədən beynəlxalq erməni diaspora və lobbi güclərinin anti-türk təbliğatı ilə uzun illərdir üz-üzə qaldığını xatırladıb:
“Özü ən yeni tarixdə soyqırım törətmiş bir dövlət, xalq, əssasız soyqırım iddialarını 100 ildən artıqdır ki, usanmadan təbliğ edir, filmləşdirir, kitablaşdırır, abidələşdirir… Biz indi İrəvanda qalmış mədəni irsimizin sıradan çıxarılmasından, özgələşdiririlməsindən danışırıq, ancaq etiraf edək ki, işğalçılar qədər mütəşəkkil qaydada iş aparmırıq. Məncə, daha güclü iş aparmağımız üçün imkanlarımız yetərincədir. Dövlət dəstəyi, siyasi iradə var; mövqeyimiz haqlıdır; düşməənlə anladığı dildə, ən azı öz üslubunda danışmaq ehtiyacı mövcuddur və mübarizə aparmaqçün vətənpərvər və intellektual gənclərimiz var. Demək, görülmüş işləri gözardı etmədən, mübarizədə yeni fəsil açmalıyıq”.
Turan ASLAN
