Sizi bilmirəm, amma mən işğaldan azad olunmuş torpaqlarımıza – Füzuliyə, Cəbrayıla, Zəngilana, Ağdama baxanda dəhşətə gəlirəm. Sanki buralar hansısa səbəbdən tarixin pilləkanından sürüşüb düşmüş, orta əsrlərdə ilişib qalmış vəhşi bir qəbilənin əlinə keçib. Sanki bunlar mağaralardan gəliblər, ömürlərində abad şəhər, kənd, ev görməyiblər, hər şeyi dağıdıblar, viran ediblər. Daşı, divarları da söküb aparıblar, apara bilmədiklərini dişləri ilə gəmiriblər. Axı, bunlar özlərini qədim, mədəni millət hesab edirlər, utanmadan deyirlər ki, Huh Peyğəmbər, İsa Peyğəmbər ermənidir. Hətta Qadir Allahın (Keçsin günahımdan!) onlarla erməni dilində danışdığını iddia edirlər…
Bəli, bu vəhşilər qədim mədəniyyətdən danışırlar, əsl-nəcabətdən dəm vururlar, amma mən erməniləri piqmeylərlə müqayisə edərdim. Nə qədər uğurlu müqayisə olduğunun deyə bilmərəm, amma yerinə düşür.
Piqmeylər Cənubi Afrikada ibtidai icma səviyyəsində yaşayan qara dərili xalqdır. Boydan balaca, eybəcər və qorxaq olsalar da, hiyləgər və xaindirlər. Bu da onlara qonşu tayfalarla mübarizədə sağ qalmağa və indiyə kimi yaşamağa imkan vermişdir. Onların bir adəti var: adam əti yeməsələr də, öldürdükləri qəbilə başçısı ya igid döyüşçünün ürəyini çıxarıb yeyirlər. Şir ya qaplan ovlayanda da belə edirlər. Bundan sonra bir qədər igidləşir, kişiləşirlər. Əmindirlər ki, ürəklə birlikdə igidin, şirin gücü, cəsarəti də onlara keçir. Elə bilirlər ki, boyları da artır. Mənfur ermənilər kimi...
Qalib ARİF
